Yeşilkurt - 2
[Helicoverpa armigera (Hbn.) (Lepidoptera: Noctuidae)]
Tanımı ve Yaşayışı
Erginlerin ön kanatları üzerinde biri böbrek, diğeri daire şeklinde iki leke bulunur. Yumurta kubbe biçiminde, ilk bırakıldığında şeffaf, beyaz renkli ve meridyen şeklinde çıkıntılara sahiptir (Şekil 50). Bir dişi kelebek 400-2200 adet yumurta bırakabilmektedir. Zararlı yumurtalarını genç bitki aksamlarına tek tek bırakmaktadır. Bırakılan yumurtalar yaz aylarında sıcaklığa bağlı olarak ortalama 3 günde açılır. Yumurtadan yeni çıkmış larva şeffaf, soluk grimsi-yeşil renktedir. Dönemler ilerledikçe larva yeşil, kahverengi veya turuncu rengin değişik tonlarında olur. Larva süresi 10-12 gündür. Yeşilkurtun biyolojisi ve davranışı ayın fazları ile ilişkilidir. Ergin uçuşları ayın dolunay safhasında en düşük seviyede seyrederken ayın karanlık döneminde tepe noktasına ulaşmaktadır.
Yeşilkurt ergini ve yumurtası
Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli
Pamuk, domates, biber patlıcan, bamya, ayçiçeği, soya, yerfıstığı, baklagiller, süs bitkileri, mısır, ve tütün önemli konukçuları arasındadır. Yeşilkurt larvaları pamukta genellikle taraklar başta olmak üzere çiçek ve koza gibi generatif organlarda beslenerek zararlı olur. Taraklanma döneminde verdiği zarar, verim kaybı açısında çok önemlidir. Zarar gören taraklar zamanla sararır ve dökülür. Larva dönemleri ilerledikçe zararlı bitkinin üst kısmından aşağıya doğru hareket ederek tarak, çiçek ve kozalarda beslenir. Zarar gören kozalar açılmaz ve bir süre sonra kurur.
Yeşilkurt’un taraktaki ve çiçekteki zararı
Kültürel Mücadele
Münavebe uygulanmalıdır. Pamuk, mısır, sorgum, tütün, soya ve domates gibi Yeşilkurt’un konukçusu olan bitkilerin ard arda ekiminden kaçınılmalıdır. Sınır bitkisi olarak bir sıra hint yağı otu ekilmesi faydalı olur. Hint yağı otu bitkisi zararlıyı kendine çekmektedir. Her beş sırada bir sıra olmak üzere ayçiçeği veya börülce bitkileri tuzak bitki olarak ekilebilir. Bu bitkiler yeşilkurdu üzerlerine çekmenin yanı sıra yeşilkurt üzerinde beslenen predatör ve parazitoitler için bir yaşam alanının oluşmasını sağlamaktadır. Pamuk ekiminden 2 hafta önce pamuk tarlaları yabancı otlardan temizlenmelidir. Bunun sonucunda yabancı otların üzerindeki yeşilkurt yumurta ve larvaları yok edilmiş olur (Anonim, 2005).
Yeşilkurt ile ağır bulaşık bitki parçaları toplanıp yakılarak imha edilmelidir. Zararlı yoğunluğunu düşürmek amacıyla hasattan sonra tarlalar geciktirilmeden sürülmelidir. Böylece hem bir sonraki yılın popülasyonunu oluşturacak yumurta, larva ve pupalar yok edilmiş olur hem de zararlının besin kaynağı olan pamuk bitkileri ortadan kaldırılmış olur (Anonim, 2005).
Yeşilkurt’un her yıl yoğun olarak bulunduğu alanlarda nektarsız ve tüysüz pamuk çeşitlerinin tercih edilmesi gerekir. Çünkü nektarsız pamuk çeşitlerinde Yeşilkurt kelebeklerinin nektarlılara göre % 39-64 oranında daha az sayıda yumurta bıraktığı, tüysüz pamuk hatlarının tüylü hatlara göre yeşilkurt’tan % 40-60 oranında daha az zarar gördüğü belirlenmiştir (Lukefahr and Rhyne, 1960; Lukefahr, 1977). Gossypol oranı yüksek çeşitlerin tercih edilmesi zararın azaltılmasını sağlamaktadır (Anonim 2011h).
Kuş Tünekleri: Kuş tünekleri avcı kuşlar için dinlenme ve av gözleme alanlarıdır. Avcı kuşlar dinlendikleri alanda avlarını gözlemlemeyi tercih ederler. Kuş tüneği hazırlarken ahşap ve doğal malzemeler kullanılmasına dikkat edilmeli ve arazide düzgün bir yayılım olması sağlanmalıdır. Ayrıca arazide Setoria türlerinin bulunması faydalıdır. Çünkü kuşlar bu bitkilerin tohumları ile beslenirler. Pamuk tarlalarında 9-10 sırada bir sıra Setoria cinsine ait bitki bulunması kuşların tarlada toplanmasını sağlar ve arazide bulunan yeşil kurt ile diğer böceklerin kısmen de olsa kontrol altına alınmasına yardımcı olur (Anonim, 2005).
("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)
(ISBN: 978-605-9175-21-0)
Facebook'ta Yayınla>