Tarım Kütüphanesi

Yabancı ot mücadelesi
Emine Yıldırım
Ziraat Mühendisi

Dünyamızda bulunan her varlığın insan yaşantısına mutlaka olumlu ve olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bilimsel düşünen ve çalışan kişilerin görevi bu varlıkların yararlı yönlerini ortaya çıkararak zararlı yönlerinin nasıl kontrol altında tutulacağını ortaya koymaktır. örneğin; ateşin, elektriğin ve hatta günümüzde yararlanmaya çalıştığımız nükleer enerjide olduğu gibi. Bir gün gelecek yabancı otlar da nükleer enerji gibi, ateş gibi, elektrik gibi gündelik hayatımıza girerek insan yaşantısının vazgeçilmez elemanları olacaklardır.

Yabancı otların kontrolünde herbisitlerin uygun olmayan kullanımları çeşitli sorunlar ortaya çıkardığı bir gerçektir. Yabancı otların kontrolu uygun mücadele yöntemleri ile (entegre yabancı ot mücadelesi) önlenebilir veya geciktirilebilir. Bu yöntemleri uygulamanın yanısıra tarım teşkilatlarının öneri ve tavsiyelerine uyulmalıdır. Arazide yapılan işlemlerle ilgili kayıtlar mutlaka tutulmalıdır.

Yabancı otların kontrolünde çeşitli yöntemler kullanılır.

Kültürel önlemler: Tarlada yetiştiricilik tekniği açısından uyguladığımız birçok işlem bu grup içerisinde yeralır. Yetiştirme tekniklerinin müsade ettiği ölçüde bu yöntemler uygulanabilir. Bunların arasında yağışlardan sonra sürüm ve ekim yapılarak çimlenen yabancı otların ortadan kaldırılması, geç ekim yapılarak yabancı otun bir total herbisitle öldürülmesinden sonra ekim yapılması, yabancı ot tohumlarından ari sertifikalı tohumluk kullanılması gibi yöntemleri sayabiliriz. Bilindiği gibi kültür bitkilerinin kendilerine özgü yabancı ot örtüsü vardır. Üst üste ekimi önleyerek uygun münavebe ile yabancı otların yoğunluklarının azaltılması, özellikle çapa bitkilerinin ekim nöbetinde yeralması, yabancı ot kontrolünde olumlu olmaktadır. Yabancı otun yoğun olduğu kısımlarda yabancı otlar tohum vermeden biçilebilir. Müsait şartlarda elle ot alımı, çapalama gibi işlemler yürütülebilir.

Kimyasal mücadele: Yabancı ot kontrolü üzerinde aynı etki mekanizmasına sahip herbisitleri aynı yılda veya birbirini takip eden yıllarda sürekli kullanmak yerine farklı etki mekanizmasına haiz herbisitlerin kullanılması daha uygundur. Farklı etki mekanizmasına haiz herbisitlerin karıştırılarak kullanılması üretici firmalar veya teknik elemanların önerilerine göre uygulama yapılmalıdır. Yabancı otlar tanınmalı, yoğunluğu tesbit edilmeli, ekonomik olma durumuna göre mücadele yapılmalıdır. Verilen dozlara, ilaçlama zamanlarına özenle uyulmalıdır.

Ayrıca araziyi tanımak, yabancı ot yoğunluğunun ve karakterinin bilinmesi gerekmektedir. Ekilecek kültür bitkisinin rekabet şansının derecesinin ölçülmesi açısından arazideki işlemleri kaydetmek ve araziyi devamlı kontrol altında tutmak, gelecek yıllarda planlama yapılabilmesi ve sorunun tam olarak belirlenmesi için önem arz etmektedir.

Hububatta yabancı ot mücadelesi

İlimizin en önemli zirai faaliyeti hububat üretimidir. 1,5 milyon hektar alanda üretimi yapılan hububatın %30’a varan ürün kaybına sebep olmaktadır.

Dünya nüfusunun hızla arttığı ve dolayısıyla gıda açığının hızla büyüdüğü günümüzde, temel gıda maddesi olan hububatın önemi daha da artmaktadır. Tarımsal ürünlerimizin uluslararası pazarda yüksek değer kazanabilmesi için hastalıksız, haşeresiz ve yabancı ot tohumundan arınmış olması gerekir. Bu da ancak tekniğine uygun yapılan zirai mücadele ile mümkün olur.

İlimizde 6 bin 900 hektarlık hububat sahasında yabancı ot mücadelesi yapıldığı takdirde dekara 30-40 kg. verim artışı sağlanmaktadır.

Bu mücadelede üreticilerimizin dikkat edeceği iki önemli husus vardır. Birincisi kültürel mücadele; uygun işleme aletleriyle toprağı işlemek, sık ekim, temiz ve sertifikalı tohum kullanmak, zamanında ve tekniğine uygun nadas yapmak, ekim nöbeti uygulamak, ekimi yapılmış tarlanın çevresinin temizliğine özen göstermek.

İkinci önemli mücadele metodu ise ilaçla yapılan mücadeledir. İlaçlı mücadelenin zamanı, şekli, kullanılacak ilacın cinsi ile dozu çok önemlidir.

İlimizde hububat tarlalarında muhtelif yabancı otlar bulunmasına rağmen, bazı yabancı ot türleri özellikle pıtrak, çoban çantası, gelincik, papatya, kokarot, yabani hardal, sarı ot, yabani yulaf, tarla sarmaşığı, deve dikeni, ayrık, brom, köygöçüren en çok bulunanlardandır. Hububat tarlalarında metrekarede bir adet yabancı ot bile görürsek mücadele etmek gerekmektedir. Yabancı otlar tohum, rizom ve kökleriyle çok çabuk yayılım gösterirler. Bir yıl önce bir adet gördüğümüz yabancı ot, bir yıl sonra 300- 500 adet ot olacak şekilde çoğalmaktadır.

Yabancı otlar hububatın su, gıda ve ışığına ortak olurlar. Gayet kolay ve her türlü şartlarda geliştiklerinden ekinlerin zayıf ve seyrek gelişmesine ve neticede verim düşüklüğüne neden olurlar. Bölgemizde zirai mücadele hububat tarlalarında, hububatın kardeşlenme ile sapa kalkma arasındaki dönemde ve yabancı otların 3-4 yapraklı olduğu zamana kadarki devre (15 Mart ile 15 Nisan arası) en uygundur. İlaçlama esnasında sıcaklık 8 dereceden az, 25 dereceden fazla olmamalıdır. Yağışlı, kapalı ve fazla rüzgarlı havalar ilaçlama için uygun değildir.

Hububat tarlalarında geniş yapraklı ot mücadelesi:

Geniş yapraklı yabancı ot mücadelesi için kullanılacak ilacın adı, dekara dozu ve mücadele zamanı şöyledir:

Hububatın çıkış sonrasından sapa kalkma dönemine kadar Agro-D Ester H, Korum Weed- Killer Ester, dekara 130 ila 150 gr arası, Granstar dekara 1 gr, Mustang dekara 50-70 gr. arası, Derby ise dekara 5-7 gr olarak atılır.

Hububat tarlalarında dar yapraklı yabancı ot mücadelesi:

Dar yapraklı yabancı ot mücadelesinde kullanılacak ilaçların mücadele zamanı, ilacın ticari adı ve dekara atılacak dozu şöyle:

Hububatın kardeşlenme sonu ile ikinci boğumun görülmesi ve yabani yulafın 3-4 yapraklı olduğu devrede yapılacak ilaçlamada dekara; Illoxan 28 EC 200 g, Avange 250 GA 350 g, Suffix %20 750 g, Attribut 10 g, Puma Super 80 g. Arpada ise Ralon Super 60-80 ml olarak uygulanır.

Buğdayın kardeşlenme döneminde ve yabancı otların aktif büyümelerinin hızlı olduğu genç dönemlerinde (2-6 yapraklı iken) Atlantis dekara 25- 30 g olarak uygulanır.