Kırmızı ve Sarı Kabuklu Bitler
Turunçgillerin dal, gövde, yaprak ve meyvelerinde bitki özsuyunu emerek zararlı olurlar. Meyveler küçük kalır, yapraklarda klorofil oluşamaz, gözenekleri kapattığı için özümlemeye engel olurlar ve çok ileri zararlanma durumunda dalları hatta ağacı tamamen kurutabilirler.
Kabuklu bitler yerleşim alanlarına yakın, tozlu yol kenarlarında yoğun olarak bulunur. Budama, gübreleme, sulama, tavında toprak işlemesi bakım işlemlerinin zamanında yapılarak ağaçların kuvvetli bulundurulması, ağaç taçları arasında 1-1.5 m aralık bulundurularak bahçe içerisinde hava akımının sağlanması, tozlu yol varsa tozun kalkmaması için gerekli önlemlerin alınması, gibi kültürel önlemlerin alınması bu zararlılarla mücadele de başarıyı arttırır.
Zararlının varlığı ve yoğunluğu kışın yapraklarda, ilkbaharda fındık büyüklüğüne ulaşan meyvelerde, sürgün veya yapraklarda, daha ileri dönemlerde iri meyvelerde yapılan kontrollerle belirlenerek mücadele zamanına karar verilir.
Unlubit
Bazen tek başına çoğunlukla koloni halinde, yumakçıklar şeklinde çanak yaprakların altında, bitişik meyve ve yaprak aralarında, göbekli portakallarda göbek kısımlarında bulunurlar.
Budama, gübreleme, sulama gibi bakım işleri yerinde yapılarak ağaçların kuvvetli bulundurulması, yabancıot mücadelesi yapılması, ağaç taçları arasında aralık bırakılarak hava akımının sağlanması, gibi kültürel önlemlerin yerine getirilmesi gerekir.
Parazit ve predatörlerin bahçede başarılı olabilmesi için bunların faaliyetine engel olabilen karıncalarla iyi mücadele yapılması büyük yarar sağlar.
Beyaz Sinekler
Beyaz sinekler bitki özsuyunu emerek ağaçların gelişmesinin azalmasına, meyvelerin küçük kalmasına, şeker oranının düşmesinde, çıkardıkları tatlı maddeler ağaçların isli bir görünüm almasına ve ağaçların verimlerinin düşmesine neden olurlar.
Beyaz sineklerle mücadelede bahçe tesis edilirken bu zararlılarla bulaşık alanlardan yapraklı fidanlar getirilmemeli, eğer getirilecekse etkili bir ilaçla ilaçlanmalıdır.
Turunçgil beyaz sineğinin bulunduğu bahçelerde Aralık-Şubat ayları arasında ağaçlar meyvesizken tüm koşniller içinde tavsiye edilen yazlık beyaz yağlarla bir kış ilaçlaması yapılmalıdır.
Torbalı Koşnil
Bitkinin özsuyunun emerek gelişmesini yavaşlatır, hatta kurutur. Çıkardıkları tatlı madde ile yaprak ve meyvenin islenmesine neden olur.
Bahçede bakım işlemleri usulüne uygun bir şekilde yapılarak ağaçlar kuvvetli bulundurulmalıdır. Zararlı öncelikle gövde ve kalın dallarda görüldüğünde bez parçası ile sıyrılarak temizlenmelidir.
Bu zararlı doğada bol miktarda bulunan bir gelin böceği tarafından tamamen kontrol edilebilmekte ve ilaçlı mücadeleye gerek kalmamaktadır.
Yıldız Koşnili
Bitki özsuyunu emerek ağaçların zayıf kalmasına, verim ve meyve kalitesinin azalmasına neden olur. Çıkardıkları tatlı maddeler nedeniyle ağaç ve meyveler isli bir görünüm alır. Ortalama olarak ağaç başına 1'den fazla zararlı düşüyorsa ilaçlama gerekir.
Yaprak Bitleri
Turunçgillerin taze sürgün ve yapraklarında genellikle koloniler halinde bulunurlar.
Bitki özsuyunu emerek yaprakların küçük kalmasına, kıvrılmasına dolayısıyla ağaçların gelişememesine, çıkardıkları tatlı maddeler sonucu yaprakların islenmesine ve ayrıca virüslerin taşınmasına neden olurlar.
Bahçede bakım işlemlerinin usulüne uygun olarak yapılması, gereğinden fazla azotlu gübre kullanılmaması ve tavsiye dışı geniş etkili ilaçlara yer vermemesi gibi kültürel önlemlerin alınması mücadeledeki başarıyı arttırır.
Yaprak bitleri turunçgillerde en çok doğal düşmanı bulunan zararlılardan birisidir.
Yaprak Pireleri
Emgi yapmak suretiyle meyvelerde kabuk üzerinde lekelerin oluşmasına neden olurlar.
Mücadelesinde bakım işlemlerinin zamanında ve uygun bir şekilde yapılması, yabancı ot kontrolüne önem verilmesi, yaprak pirelerinin zararlı olduğu diğer kültür bitkilerinde bu zararlıya karşı mücadele yapılması gibi tedbirlerin alınması yarar sağlar.
Limon Çiçek Güvesi
Tırtıllar beslendikleri çiçekleri tahrip ederek meyve tutumuna engeller olurlar. Mücadelesi için yaz aylarında çiçek açan virüslü ağaçların yok edilmesi, daima çiçek açan yediveren çeşitlerin bahçede bulundurulmaması ve bakım işlemlerinin usulüne göre yapılması gibi kültürel tedbirlerin alınması yararlı olur.
Harnup Güvesi
Kışı ağaçlar üzerinde veya altında bulunan dökülmüş meyvelerde, ağaç kabukları altında larva döneminde geçirirler. Temmuz ayında turunçgillere geçerek göbekli portakal ve unlubite bulaşık altıntoplara yumurta bırakırlar.
Akdeniz Meyve Sineği
Akdeniz meyve sineğine konukçuluk yapan bitkilerin (kayısı, şeftali, incir, avokado, mandalin) turunçgil bahçelerine içine veya yakınına dikilmesi, bu zararlıdan dolayı dökülen meyvelerin toplanarak derince gömülmesi gibi kültürel önlemler mücadelesindeki başarıyı arttırır.
Pas Böcüsü
Larvalar ve erginler yaprak, filiz ve meyvelerde emgi yapmak suretiyle zararlı olurlar. Emgi sonucu meyve üzeri pas renginde lekelerle kaplanır.
Turunçgil ağaçları arasında sebze yetiştirilmemesi ve her türlü bakım işlemlerinin usulüne uygun olarak yapılması gerekir.
Mücadelesi için bir öncesi yıl bahçede pas böcüsü zararı görülmüş ise diğer zararlılara karşı yapılacak olan kış ilaçlamasında akarisitlere de yer verilmelidir.
Turunçgil Tomurcuk Akarı
Çiçekler normalden kısa, kalın ve çatallı olur. Böyle çiçeklerin çoğu meyve bağlayamaz, meyve bağlayanlarda tipik şekil bozuklukları olur. Yaprak ve filizler rozetleşir.
Turunçgil Kırmızı örümceği
Turunçgillerde yaprak ve meyve üzerine emme suretiyle beslenerek zararlı olurlar. Zarar gören yapraklar çabuk kurur ve erken dökülürler. Kuru ve sıcak havalarda yoğunluğu artar. Daha çok geniş ekili ilaçların kullanıldığı bahçelerde ortaya çıkar ve zararlı olurlar.
Çizelge 2. Turunçgil zararlılarına karşı kullanılacak ilaçlar ve dozları
|
Zararlı Adı |
Etkili Madde adı ve yüzdesi |
Formülasyon |
Doza (100 1 suya preparat) |
|
Kırmızı ve Sarı Kabuklu bit, Beyaz sinekler, Yıldız Koşnili, Virgül ve Yumuşak Kahverengi Koşniller |
Yazlık Madeni Yağ, 80 Yazlık Madeni Yağ, 97 |
E.C. E.C. |
Yazın Kışın 1500 cc 2000 cc 1250 cc 1500 cc
|
|
Yaprakbitleri |
Primicarb |
W.P. |
30 gr |
|
Limon Çiçek Güvesi, Harnup Güvesi |
Bacillis truringiensis 16000 IU/mg |
W.P. |
70 gr |
|
Akdeniz Sineği |
%25 Teknik Malathion +Enzimatik Hidrolize protein |
W.P. |
400 gr + 500 cc/10 l su |
|
Pas Böcüsü |
Bromopropylate, 50 Zinep Chloropropylate, 25 Dicofol, 20 |
E.C. W.P. E.C. E.C. |
100 cc 90 gr 150 cc 150 cc |
|
Zararlı Adı |
Etkili Madde adı ve yüzdesi |
Formülasyon |
Doza (100 1 suya preparat) |
|
Turunçgil Tomurcuk Akarı |
Bromopropylate, 50 Chloropropylate, 25 Quinomethionate, 25 Dicofol, 20 Kükürt |
E.C. E.C. W.P. E.C. W.P. |
100 cc 150 cc 50 gr 100 cc 600 gr |
|
Turunçgil Kırmızı örümceği |
Bromopropylate, 50 Quinomethionate, 25 Tetradifon, 19 Dicofol, 20 Kükürt |
E.C. W.P. W.P. W.P. W.P. |
100 cc 50 gr 200 gr 200 gr 600 gr |