Tarım Kütüphanesi

TOPRAK İŞLEMESİZ EKİM TEKNİĞİ (ANIZA DOĞRUDAN EKİM)

DOĞRUDAN EKİM

Tarımda mekanizasyon hızla yoğunlaşır-ken, dünyada toprak işlemeden, sürmeden ya-pılan “işlemesiz tarım” alternatif bir model olarak yaygınlaşıyor.

Gelişmiş birçok ülkede önemli boyutlara ulaşan işlemesiz tarım ile toprak işleme maliyeti düşüyor, toprağın yapısı zenginleşiyor, erozyon önleniyor.

Direkt ekim veya sıfır toprak işleme olarak adlandırılan toprak işlemesiz tarım tekniği, ön bitkiye ait yüzey artıklarının olduğu tarla koşullarında hiçbir toprak işleme yapılmaksızın tohumun toprağa yerleştirilmesi ve yabancı ot kontrolünün herbisitlerle yapılması olarak tanımlanmaktadır.

NEDEN İŞLEMESİZ TARIM

Doğrudan ekim tarımsal üretimde yeni bir yaklaşım olup toprak neminin korunmasını ve toprağın ıslah edilmesini bir başka ifade ile iyileştirilmesini amaçlayan bir üretim sistemidir. Özellikle yenilenemeyen veya yenilenmesi çok uzun yıllar alan doğal kaynakları korumak ve çevreyi bozulmaktan veya kirlenmekten koruyan yöntemler uygulamak iki önemli düşünce olarak karşımıza çıkar. Topraklar her yıl işlenerek, tahıl anızları yakılarak yok ediliyor, böylece topraklar yıllar geçtikçe verimden düşüyor ve kış mevsiminde yağan yağmurlar, tarladan şiddetli rüzgârlarla uçuyor. İlkbahar yağışları da verimsiz olursa sıkıntılı bir üretim mevsimi bizi bekliyor. Doğrudan Ekim veya Sıfır Toprak İşleme sistemiyle bu olumsuzluklar önlenebiliyor.

Toprak işlemesiz tarım, ”önceden hazırlan-mamış toprakta tohumun koyulabileceği ve üstünün örtülebileceği dar bir açıklık veya bant açarak tohumun ekildiği tarım sistemi” olarak tarif ediliyor. Literatürde,”Sıfır Toprak İşleme” veya “ Direkt Tarım” adlarıyla anılıyor.

Tarımda yabancı ot ile mücadele ilaçlarının bulunması ve geliştirilmesinden sonra toprak işlemesiz tarım giderek yaygınlaşmıştır.

Türkiye’de 1998’de başlayan toprak işlemesiz üretim araştırmaları sonucunda, işlemesiz tarımda, sürüm maliyetlerinde % 50 den fazla tasarruf sağlanabildiği, bir başka ifadeyle hububatta sürüm, ikileme, üçleme gibi maliyetlerin ortadan kalkmasıyla dekara 80 kg buğday karşılığı kadar tasarruf edildiği belirlenmiştir.

İşlemesiz tarımda nadasa bırakılan alanda yabancı ot mücadelesinin zamanında ve uygun ilaçlarla düzgün bir şekilde yapılmasıyla sistem kara nadasa da alternatif olabiliyor.

Toprağın yapısının korunması ve organik olarak güçlendirilmesi nedeniyle de uzun vadede sürdürülebilir tarım işlemesiz tarım ile daha fazla mümkün olabiliyor.

Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitü-sünün yaptığı araştırmaya göre işlemesiz tarımda mibzer büyük önem kazanıyor. Sürüm yapılma-dan doğrudan ekim yapılıyor.

İşlemesiz tarım üretim deneme sonuçlarına göre;

-Buğday üretiminde iki yıllık dönemde işlemesiz tarımda işlemeli tarıma göre bir yıl daha yüksek bir yılda aynı verim düzeyine ulaşılmıştır. Sürüm maliyetlerinde %71 tasarruf sağlanırken dekara gelirde 12,5 dolar artış olmuştur.

-Nohutta verim ise her iki yıl işlemeli tarıma göre aynı gerçekleşmiştir.

-Kuru tarımda işlemesiz olarak yetiştirilen kışlık fiğ ve mercimekte geleneksel sürümlü sistemden daha iyi sonbahar ve kış gelişmesi ve daha yüksek verimler elde edilmiştir.

DOĞRUDAN EKİM YÖNTEMİNİN GELENEKSEL EKİM YÖNTEMİNE GÖRE AVANTAJLARI:

*Yetiştirilen ürünler suyu daha etkin bir şekilde kullanır. Toprağın su tutma kapasitesi artar ve yağışlardan dolayı su kayıpları ve buharlaşma azalır.

*Kurak ve eğimli topraklarda kuru tarımda suyun daha etkin kullanımı ile daha yüksek verim elde edilir. Toprağın organik madde içeriği ve faydalı böceklerin popülasyonu korunabilir. Toprak bitki besin maddesi gübre ve pestisit kaybı azalır.

*Ekim işleminde tarlanın hazırlanması için daha az zamana ihtiyaç duyulur.

*Ekim tarihinde hava koşullarına bağımlılık azalır

*Ekim öncesi toprak işleme çalışmaları azalır böylece iş gücü ve yakıttan tasarruf sağlanırken toprak erozyonu da azalır.

*Yapılan tarımsal uygulamaların daha az olmasından dolayı toprağa uygulanan dış yükler azalır ve böylece toprak sıkışması en aza indirilir. (Tekerlek trafiği azalır).

*Bitki çıkışını güçleştiren ve yüzey akışına neden olan kaymak tabakası oluşumunu engeller.

DOĞRUDAN EKİM YÖNTEMİNİN GELENEKSEL EKİM YÖNTEMİNE GÖRE DEZAVANTAJLARI :

*Su göllenmesi veya kötü drenaj gibi aşırı su problemleri ortaya çıkar.

*Ürün artıkları ile ertesi döneme hastalık veya zararlılar taşınır.

*İyi bir tohum-toprak teması sağlayarak tohumu nemli toprağa birleştirebilen ve bunu yüzeydeki artıklarla tıkanmadan gerçekleştiren özel ekim makinelerine veya mevcut ekim makinelerinde değişikliklere ihtiyaç duyulur.

*Tarla yüzeyinde bulunan artıklar sürgünlerin beslenmesini engeller.

*Havalanma koşullarının yetersizliği, düşük toprak sıcaklığı ve aşırı nem ürün yetiştirmek için genellikle uygun değildir.

*Yüksek işletmecilik düzeyi gerekir.

*İş gücü ve yakıttan tasarruf sağlanmasına rağmen, yabancı ot kontrolünde büyük oranda herbisit kullanımına bağımlılık ek giderlere neden olur.

*Üreticilerin eğitilmesi gerekmektedir.

T.C Konya Valiliği İl Tarım Müdürlüğü ve Konya Ticaret Borsası tarafından hazırlanmıştır.