Tarımda verimlilik ve üretim artırılmasında, üretim maliyetinin düşürülmesinde tohum ülkemiz için en temel ve önemli bir girdi ve teknolojik öğe olma durumundadır. Çiftçimiz yüksek vasıflı tohum kullandığı takdirde verim ve üretimin artmamasında bir sebep yoktur. Üretim ve verimin artırılmasında yetiştirme tekniği metotları, arazi ıslahı, sulama, mekanizasyon, gübreleme, mücadele tekniklerinin uygulanması yanında bölgeye uyan kaliteli tohum çeşidinin kullanılması gerekmektedir. Sertifikalı tohumluk sınıfları şöyle tarif edilmektedir:
Elit tohumluk: Yeni ıslah edilmiş veya öteden beri ıslah edilmiş olmakla birlikte usulüne göre sayfiyeti muhafaza ve devam ettirilen doğrudan doğruya ıslahçı tarafından kontrol edilen, orjinal tohumluğun başlangıcı ve diğer sınıf sertifikalı tohumlukların kaynağını teşkil eden tohumluktur.
Orjinal tohumluk: Elit tohumluktan veya kendisinden elde edilen, çeşidin safiyetini devam ettiren ve araştırma, ıslah ve deneme müesseselerinde veya bu müesseselerin kontrolü altında yetiştirilen, tohumluk kontrol ve sertifikasyon teşkilatı tarafından kontrol edilen tohumluktur.
Anaç tohumluk: Orjinal tohumluk veya kendisinden elde edilen çeşit safiyetini devam ettiren, tohumluk kontrol ve sertifikasyon teşkilatı tarafından kontrol edilen tohumluktur.
Sertifikalı tohumluk: Orjinal, anaç veya kendisinden elde edilen çeşit safiyetini devam ettiren, tohumluk kontrol ve sertifikasyon teşkilatı tarafından kontrol edilen tohumluktur.
Sertifikalı tohumluk; tescilli bir çeşide ait kaynağı belli olan, tarla ve laboratuvar kontrolleri sonucu belli sınırların ötesinde karışım olmadığı belirlenen genetik, fiziksel ve biyolojik vasıfları yüksek çoğalma unsurları için kullanılan bir terimdir.
Kaliteli bir tohumluğun (sertifikalı) verimi artırmadaki payının;
Buğday- fasulye gibi kendine döllenen bitkilerde %20-30 seviyesinde olduğu,
Mısır- ayçiçeği gibi yabancı döllenen bitkilerde bu payın %100’ lerin üzerinde olduğu bilimsel araştırmalarla ortaya konulduğu bir gerçektir.
Düşük vasıflı tohumluk kullanımı sadece verimi olumsuz yönde etkilemekle kalmayıp, içinde karışım unsurlarının oranına bağlı olarak kaliteyi de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu durumda ürünün pazar değerinin de düşmesine sebebiyet vermektedir.
Sertifikalı tohumluklar tarlanın temiz olması ve fiziksel karışımı önlemek için gerekli tedbirlerin alınması şartıyla buğday, fasulye, fiğ gibi kendine döllenen bitkilerde 3-5 yıl kullanıldıktan sonra yenilenmelidir.
Ayçiçeği-mısır gibi hibrit tohumluğun ise her yıl yenilenmesi gerekir.
Bir tarımsal girdi olarak tohumluğun genetik potansiyeli verimi belirleyen temel unsurlardan birisidir. Son 40-50 yıl içerisinde ülkemizde ve Dünya’da gerçekleştirilen tarımsal üretim artışında yeni bitki çeşitlerinin ve kaliteli tohumluk kullanımının etkileri büyüktür.
Diğer bütün yetiştirme tekniği paketi faktörleri sabit kalsa dahi üstün ve kaliteli tohumluğun verim üzerine etkileri çok fazla olmaktadır.
Tarımsal girdi olarak tohum, çiftçiler tarafından en hızlı bir şekilde benimsenme ve yayılma özelliğine sahiptir. Bir çiftçi için tohum değiştirme oldukça kolay ve basit bir iştir.
Atalarımızın söylediği gibi “Ek tohumun hasını çekme mahsul yasını” ve “ Ne ekersen onu biçersin” sözlerini vurgulamakta fayda var.
İlimiz için önerilen bazı tohumluk çeşit ve isimleri:
Ekmeklik buğdaylar: Bezostia-1, Dağdaş-94, Gerek-79, Kıraç-66, Atay-85, Sultan-95, Kırgız-95, Pehlivan, Prostor, Gün-91, İkizce-96, Mızrak-98, Yakar-99, Kınacı-97, Demir-2000, Bayraktar-2000, Karahan-99, Bağcı-2002, Göksu-99, Konya-2002, Altay-2000
Makarnalık buğdaylar: Kunduru-1149, Yılmaz-98, Altın-40/98, Ankara-98, kızıltan-91, Selçuklu-97, Meram-2002, Mirzabey-2000
Arpa: tokak 157/37, Tarm-92, Bülbül-89, Cumhuriyet-50, Efes-3, Orza-96, Erginel-90, Anadolu-98, Kral-97, Karatay-94, Kalaycı-97, Yesevi-93, Efes-98, Çetin-2000, Çumra-2001, Çatalhöyük-2001, Beyşehir-99, Konevi-99, Aydanhanım, Avcı-2002, Bilgi-91 (yazlık ekimler için)
Tritikale: Tatlıcak-97, Focus, Mikham-2002, Melez-2001
Çavdar: Aslım-95
Nohut: Akçin-91, Küsmen-99, Uzunlu-99, Er-99, Gökçe, Canıtez-87, Damla-89, İzmir-92, Aydın-92, Menemen-92, Çağatay, Gülümser
Kuru fasulye: Şehir Ali, Akman-98, Göynük-98, Yunus-90
Mercimek:Sultan-1, Emre-20, Kayı-91, Sazak-91
Patates: Adora, Agria, Carlita, Cosmos, Desiree, Fabula, Fianna, Hermes, Hertha, İmpala, Jaerla, Ladyrosetta, Maranca, Marfona, Mondial, Morane, Panda, Pepo, Planta, Quinta, Remarka, Santana, Satina, Shepoy, Tomensa, Vangogh
Facebook'ta Yayınla>