Birim alana istenilen miktardan fazla gübre atılması azotlu gübrelerde hem bitkiye zarar verir, hem de toprağın yapısını bozar. Fosforlu gübrelerde de toprağa bir zararı olmamasına karşılık gübre israfı yapılmış olur. Bu nedenle gübre dağıtma makinalarının çalışma tekniğinin bilinmesi gerekmektedir.
Çalışması ve ayarları: Traktörde, kuyruk mili, gidiş hızına bağlı olmayan (motor kuyruk mili) olmalıdır. Hareket, traktör kuyruk milinden şaftla alınarak bir şanzımanla dağıtıcı organlara ve karıştırıcılara verildiğinde ayar sürgüsü açılır. Disklerin üzerine düşen gübreler kanatçıkların çarpması sonucu hızla fırlatılır.
Makinanın traktöre bağlanması: önce traktördeki ayarsız alt bağlantı kolunu, sonra ayarlı kolu ve en son olarak üst bağlantı kolu (orta kol) bağlanır. Makinayı sökerken de tam aksi sıra takip edilir.
Makinanın tarlaya götürülmesi: Makina tarlaya boş olarak götürülür, gübre tarlada konulur. Tarlada gübrelemeye başlamadan önce, traktör hidrolik kumanda kolu pozisyon kontrol konumuna getirilerek yükseklik ayarı yapılır.
Disklerin yerden yükseklik ayarı: Disklerin yerden yüksekliği arttıkça gübre daha geniş bir alana fırlatılır.
Disklerin yerden yüksekliği makinanın kullanma klavuzunda yada makinanın üzerindeki etikette belirtilmişse bu talimalar uygulanır. Eğer böyle bir talimat yoksa, bu yükseklik toz gübrelerde yerden 55 cm, kristal ve granüle gübrelerde 75 cm yukarıda olacak şekilde hidrolik kumanda kolu ile ayarlama yapılır.
Dekara atılacak gübre miktarının ayarlanması: Makinanın kullanma kitabı veya üzerinde gübrelere göre ayar çizelgesi verilmiş olsa da, kullanılan gübreye göre makinanın tekrar ayarlanması gerekir. Çünkü gübreler hava şartlarında etkilenir ve yapıları değişebilir.
Disklerin ağzına bir torba veya plastikten yapılmış özel bir düzenek takılır. Traktör kuyruk mili devri 540 d/d’ya getirilir. Bu da el gazı oynatılarak ayarlanır. örneğin Türk Fiat 55-46, 65-46 tip traktörlerde, traktörün traktörmetresinde motor devri 1970 d/d’ yı gösterdiğinde kuyruk mili devri 540 d/d olur. 1970 d/d motor devrinde tarlanın durumuna uygun vites seçilir. Makinanın gübre çıkış deliği istenilen konuma getirilir. Bu şartlarda 100 m. gidildikten sonra dağıtılan gübre esas alınarak hesaplama yapılır. Bu durumda makinanın iş genişliği önceden bilinmelidir.
örneğin; iş genişliği 8 m. olan bir makinanın 100 m. gittikten sonra arkaya bağlanan torbasında 24 kg. gübre birikmiş ise;
Alan= 8X100= 800 m2 olur.
800 m2 alana 24 kg gübre atılırsa,
1000 m2 alana (x) ne kadar gübre atılır.
x= 24x 1000 = 30 Kg.
800
Atılmak istenen miktar bundan az veya fazla ise gübre makinasının gübre çıkış deliği açılıp, kısılarak veya hız yükseltilip, yavaşlatılarak istenilen ayara ulaşılır.
Makina iş genişliği tesbiti: Düz ve temiz bir zeminde uygun traktör hızı ve 540 d/d kuyruk mili devrinde dağıtma yapılır. Gübrenin yeknesaklığın bozulmaya başladığı yer ile en son fırlatılan noktanın ortası gerçek iş genişliğini belirleyen noktadır.
Katlama: Gübre fırlatılırken makinaya yakın olan kısımlara çok, uzak olan kısımlara az gübre fırlatılmasından dolayı her yere eşit miktarda gübre atılmamaktadır. Eşitliği sağlamak için, katlama işlemi yapılır. katlama bölgesi yeknesaklığın bozulmaya başladığı yerle gübrenin son düştüğü noktadır. Katlama; gidişte atılan gübrenin uç kısımlarına (katlama bölgesine), dönüşte tekrar gübre düşecek şekilde yakından gelmekle sağlanır. Yani gidiş ve dönüşteki katlama bölgeleri üst üste gelecek şekilde hareket edilir.
Uyarılar:
* Dağıtma sırasında yükseklik değiştirilmemeli, traktörün ön seçme kolu pozisyon kontrolde olmalıdır.
* Engebeli yerlerde fazla hızlı çalışılmamalıdır.
* Katlamalar iyi yapılmalıdır.
* Ayar düzenleri sık sık kontrol edilmelidir.
* Santrafüjlü dağıtıcılarla rüzgarlı havalarda perde yoksa çalışmamalıdır.
Bakım:
* Toz insanlar olduğu kadar, traktör ve makina için de zararlıdır. Çalışmadan sonra traktör ve makina iyice temizlenmelidir.
* Aşınmış ve kırılmış parçalar değiştirilmelidir.
* Parlak olan yerlere koruyucu yağ sürülmeli ve yağlanmalıdır.
* Santrafüjlü gübre atma makinesinde dişli kutusu yağı kontrol edilip, gerekirse SAE 90 numaralı yağdan katılmalıdır.
* Mafsalların temizliğine ve yağlanmasına dikkat edilmelidir.
Emniyet kuralları:
* Kuyruk mili ve zincirler muhafazasız çalıştırılmamalıdır.
* Arızada veya herhangi bir sebeple durmada kuyruk mili derhal durdurulmalıdır.
Facebook'ta Yayınla>