Bölgemizde son yıllarda yeşil yem ve silaj üretimi amacıyla ekilmeye başlanmış yıldan yıla ekim alanları artmıştır. Birim alandan alınan verimin yüksekliği, silaj yapımına çok uygun olması ve silajın beslenme değerinin yüksek olması ile tercih edilen kıymetli bir kaba yem bitkisidir.
Mısır bitkilerinin hemen hemen hepsinden silajlık olarak faydalanılabilinir ancak bol yeşil yem aksam üretilebilen uzunboylu, gövdeleri fazla kalınlaşmayan bol yapraklıları tercih edilir. Silaj üretimi için ülkemizde yeteri kadar mısır çeşidi bulunmamakla birlikte araştırma kuruluşlarımızda geliştirilmiş Sapanca, Arifiye çeşitleri silaj üretimi için önerilmektedir. Yine dane mısır için uygun olan çok sayıda mısır çeşidi silaj üretimi için kullanılmaktadır.Silajlık olarak ekilecek mısır çeşitlerinin özelliklerine gelince ;
* Uzun boylu olmalı
* Yaprak sayısı ve yaprak oranı fazla olmalı
* Bitkide dane bağlayan koçan ağırlığı yüksek olmalı
* Silaj kalitesine olumsuz etkisi olan sap çapının fazla kalın olmaması istenir. Silajlık mısırda koçanda çok önemli bir unsurdur. Çünki silajlık mısırda araştırmalar neticesinde yeşil aksam verimin %50’si ve besleme değerinin %70’i koçanlardan elde edilmektedir. Koçanda bulunan Karbonhidrat miktarı fermantasyonun istenilen düzeyde olmasının sağlar. Aksi durumda kalitesi düşük silo yemi elde edilir.
Silaj mısırın en uygun biçim zamanı nem oranının %65-70 ‘e düştüğü dönemdir. Danelerin peynirleşme döneminde verimi, kuru madde sindirilebilirliği ve hayvanlar tarafından sevilerek yenilmeside daha iyi olmaktadır. Eğer mısır çok geç biçilirse sıkışma sağlanamaz, kalite bozulur. Hatta iyi sıkışmadığından dolayı kızışma akabinde çürüme ve bunlara bağlı olarak kayıplar meydana gelir.
Mısır silajının kalitesini, çeşit, hasat zamanı, koçan oranı, parça boyu, silonun şekli, doldurma süresi, sıkıştırma derecesi gibi özellikler belirlemektedir. Bunların herhangi birinde meydana gelebilecek olumsuzluk direk kaliteyi etkilemektedir.
Silajlık mısırdepolanacağı yere serilmeden önce çok kısa parçalanması gerekir, bu parçalanmış metaryalin iyi sıkışmasını ve havasız ortamın daha iyi sağlanmasına yardımcı olur. Parçalanma ne kadar fazla olursa depolanma ve muhafaza başarılı ve kaliteli olur.
Toprak hazırlığı: Tarla arazisi sonbaharda biraz derince 20-25 cm’den soklu pullukla sürülür. Sürümde mümkünse fazla kesek çıkarmamaya gayret edilmelidir. Sonbaharda sürülen tarla arazisi hiç bir işlem yapılmadan bahara kadar öylece bırakılır. İlkbaharda silajlık mısır ekim zamanı yaklaştığında ve yabancı otların bir kısmının çıktığı toprağın işlenilebilecek kıvama geldiğinde ikileme aletleri ile örneğin; kazayağı-tırmık 8-10 cm’den yüzlek olarak işlenir. Gerektiğinde kombi kürüm gibi aletlerde geçilerek daha düzgün bir tohum yatağı hazırlanır. Ekime hazır hale getirilir. Ekim, sulama , biçim gibi faaliyetlerin iyi yapılabilmesi için tarla yüzeyinin düzgün tesviyeli olmasına gayret edilmelidir.
Ekimi: Ekimden önce iyi kaliteli ve bol verim verebilecek sertifikalı her türlü yabancı madde ve ot tohumlarından ari çimlenme gücü ve yüzdesi yüksek , hastalık ve zararlılar yönünden temiz ve bunlara karşı ilaçlanmış bir tohum temin edilir.
Bölgemizde en uygun ekim zamanı 25 Nisan-25 Mayıs arasıdır. Bununla birlikte son donlarda göz önüne alınmalıdır.
Silajlık mısır hasat harman kolaylığı için mutlaka ekim mibzeri ile yapılmalıdır. Silajlık mısırda sıralar arası mesafe 60-80 cm’dir. Bununla birlikte Sıra üzeri mesafe fazla önemli olmamakla birlikte 10-15 cm olarak önerilebilir.
Silajlık mısırda dekara atılacak tohum miktarı dane iriliği ve çeşit özelliğine göre 4-6 kg kadardır. Ekilecek tohum miktarı dane mısır için önerilen dekara 2-3 kg tohumun %50 veya %75’i kadar artırılarak da çeşit özelliği ve tane iriliğine göre ayarlanabilmektedir. Silaj mısırda ekim derinliği ise 5-6 cm olmalıdır.
Gübreleme: Silajlık mısırın azotlu fosforlu besin maddeleri ile gübrelemeye ihtiyaç duyarlar iyi ve dengeli bir gübreleme ye ihtiyaç duyarlar iyi ve dengeli bir gübreleme yapmak gerekmektedir. Bunun için gelişme döneminde silaj mısıra ortalama olarak tüketebileceği 8-10 kg dekar saf fosfor ve 18-20 kg dekar saf azota ihtiyaç vardır. Bu besin maddesi ihtiyaçlarını ekimden bir süre önce veya ekimle birlikte toprağa verilmelidir. Bu miktar saf besin maddeleri yaklaşık 18-20 kg DAP gübresi ile verilebilir. Geriye kalan azot besin maddesi ise çıkıştan sonra iki veya üç seferde tamamlanmalıdır. Ekimle birlikte 20 kg DAP gübresi ile yaklaşık 3,6 kg Azot besin maddesi vermiş oluruz geriye kalan 16,5 kg Azot besin maddesinide %46’lık üre gübresinden 35 kg dekar vererek karşılayabiliriz. Bu miktar gübreyi ikiye bölerek bitkiler,30-40 cm olduğunda sulamadan önce bitki kök bölgesine 3-4 cm, sıra aralarına bant şeklinde vermede büyük yarar vardır. Üst gübrelemeden sonra bir ara çapası çekip peşinden sulanması uygun olur. Üst gübrelemede diğer azotlu gübrelerden herhangi biriside ihtiyaç nisbetinde kullanılabilir. önemli olan dengeli bir gübreleme yapılmasıdır.
Sulama: silajlık mısırda beklenen iyi bir verim alabilmek çin sulamaya önem vermek gerekir. Su ihtiyacını zamanında ve tam yapılmalı, toprak yapısı ve su durumuna göre hareket edilerek 3-5 defa sulama yapılmalıdır.• Bu havaların çok sıcak gitttigi dönemlerde sulama adetinin arttırılmasında da yarar vardır. Genelde ilk su mısır bitkisi 30-40 cm boylandığında ikinci su mısır püskülleri görüldüğünde, üçüncü su ise süt olum devresinde olmak üzere mutlaka verilmelidir. Ancak hava sıcaklğına göre 8-10 gün arayla sulama yapılmalı bitkiler sıkılmamalıdır. Yapraklarda hafif pörsüme, kıvrılım ve dikleşme hafif kızarıklık bitkilerin suya ihtiyaç duyduğunu gösterir.
Çapalama : Silaj mısır bitkisinde çıkan yabancı otların bitkiye olumsuz etkisini önlemek ve boğaz doldurmak köklerin havalanmasını sağlamak amacıyla elle veya mümkünse çapa makinaları ile çapa yapılması gerekmektedir.Bitkiler 20-25 cm olduğunda çapa makinasının bitkileri görünmeyecek derinlikte ayarlandıktan sonra ara çapası gayet iyi olur ve mısırın daha iyi gelişmesini sağlar.1-2 defa çapa yapılabilir.
Hasat : Sılaj mısır hasatı yetişme durumuna göre bitkinin en alt sıradaki 2 yaprağının kurumaya başladğı ve duruma göre daneler süt olum devresinden kurtulup peynirleşme döneminde hasat yapılması gerekir. Hasat özel silaj makinaları ile yapılmalıdır.
Silajın Yapımı: makina ile hasat edilen belli boy ve ebatlarda parçalanmış mısır bitkisi önceden hazırlanan silo yerlerine tekniğine uygun olarak istif edilir. İyi bir silaj yapabilmek için mümkün mertebe hiç hava almayacak şekilde materyeli sıkıştırmak gerekmektedir. İstifleme işleminden sonra silajın üzeri hiç hava almayacak şekilde politilen örtü ile örtülüp üzeri topraklanarak kapatılmalıdır.
Facebook'ta Yayınla>