Seracılık
İklime bağlı kalmadan bütün yıl boyunca veya belli aralıklardaki sürelerde ekonomik olarak sebzeciliğin ve çiçekçiliğin yapıldığı tesisler olan seralardan başka plastik malçlar, yüzeysel örtüler, yastıklar, alçak ve yüksek tünellerde de örtü altı yetiştiriciliği yapılır.
Serada Etkili Çevre Faktörleri
Seradaetkili çevre faktörleri; Işık, Sıcaklık, nem ve havalandırmadır. Bu temel faktörlerin yanında; havanın içerdiği CO2 miktarı, toprak suyu, drenaj, bitki besin maddeleri, hastalık ve zararlı etmenleri de çok önemlidir.
IŞIK:
Sera içine ışığın dengeli dağılması amaçlandığı için seralar Doğu-Batı yönünde tesis edilmeli ve bitki sıraları ise Kuzey- Güney doğrultuda olacak şekilde dikim veya ekim yapılmalıdır.
SICAKLIK:
Sera içinde gece ve gündüz sıcaklık farkı 5–8 derece olmalıdır. Sıcaklık soğuk günlerde 12 dereceden düşük, güneşli ve sıcak günlerde ise 35 dereceden daha yüksek olmamalıdır.
NEM:
Seradaki havanın nemi yetiştirilen bitki türüne, seranın sıcaklığına, ışıklandırma yoğunluğuna ve özümleme hızına bağlı olarak değişir.
Nemin çok düşük olması bitki büyümesi ve gelişmesini geriletir.
Çok yüksek nem de seranın iç yüzeyinde yoğunlaşıp, bitkiler üzerine damlayarak bitkilerin hastalanmasına neden olur. Yüksek nem bitkilerin tozlaşması üzerinde olumsuz etki yapar.
Sera da toprak sıcaklığının 15 derece ve ortam sıcaklığının 10 derecenin altında seyrettiği çiğ oluşumunun hızlandığı ortamdaki nemin %90’a çıktığı döneme soğuk mevsim denir.
Seralarda normal gelişme için alt sıcaklık limiti 12 derece ve üst limit ise 35 derece arasında olmalıdır.
Sera nispi nemini ölçen higrometreler sera nemini takip edebilmek için mutlaka serada bulunmalıdır. Sera nemi genel olarak % 70–75 dir.
Bazı bitkilerin nispi nem ve çevre sıcaklıkları
Bitki Gündüz Isısı Gece Isısı Havaland ırma ısısı En Yüksek sıcaklık Nem İsteği %
|
Bitki |
Gündüz Isısı |
Gece Isısı |
Havalandırma ısısı |
En Yüksek sıcaklık |
Nem İsteği % |
|
Domates |
18-20 |
15-17 |
22-24 |
27 |
60-70 |
|
Biber |
18-20 |
15-17 |
22-24 |
27 |
60-70 |
|
Patlıcan |
18-20 |
15-17 |
22-24 |
22 |
80 |
|
Hıyar |
22-25 |
16-20 |
27 |
30 |
55-60 |
|
Fasülye |
21 |
15 |
23-25 |
27 |
- |
Havalandırma
HavalandırmanınAmacı:
— Yüksek sıcaklığı düşürmek
— Havanın nemini değiştirmek
— Sera içine karbondioksit gazının girmesini sağlamaktır.
Havalandırma Sisteminin Özellikleri:
Havalandırma sisteminde hava, bitkilere çarparak esinti oluşturmamalı ve bitkiler üzerindeki boşlukta olmalıdır. Bunun yanında bitkilerin olduğu bölümde yeterli bir hava değişimi sağlamalıdır.
Havalandırma yerleri ve havalandırma sistemi sağlam olmalı, iyice kapanmalı ve rüzgârdan etkilenmemelidir.
İyi bir havalandırma için; sera içi bir saatte 30 ila 40 arasında değişmelidir. Seralarda yan havalandırma çatı havalandırması yapılması birlikte yapılmalıdır.
Seraların havalandırması, seraların yan duvarları ve çatılarına yerleştirilen havalandırma açıklıkları ile yapılır.
Havalandırmada etkili olan pencereler çatı pencereleridir. Yan duvara konulan pencerelerde pencere alanının çok olması bile havalandırmayı istenilen düzeye çıkarmaz.
DOĞAL HAVALANDIRMA
Doğal havalandırmada hava değişim hızında etkili olan en önemli etmenler;
Sera içindeki ve dışındaki havanın sıcaklık dereceleri arasındaki fark,
Yanlardaki hava giriş ve çatıdaki hava çıkış pencereleri arasındaki yükseklik farkıdır.
Ayrıca seradaki havanın nemi ve sera dışındaki havanın esintisi de doğal havalandırmada etkilidir.
Serada iyi bir havalandırma için sera havasının bir saatte 50 defa değişmesi gereklidir..
Ayrıca doğal havalandırma için gerekli pencere alanı pratik olarak sera taban alanının %16 ila 25’ kadar alınabilir.
MEKANİKSEL HAVALANDIRMA:
Mekanik havalandırma üfleç(vantilatör) ve emmeçler(aspiratör) yardımı ile yapılır.
Havalandırma Yerleri
Cam seralarda havalandırma yerleri; -Seranın yanlarında -Ön ve arka cephelerinde ve kalkanlarda tek tek elle açılan pencereler veya bant halinde açılan açıklıklar şeklinde olur.
Pencereler yandan veya üstten menteşeli olabilir. Kelebek tipi açılan pencereler de vardır.
Plastik seralarda havalandırma yerleri: Çatı, cephe, kalkan ve yanlarda bulunur.
Yanlarda kullanılan havalandırma sistemleri; boruya kıvırarak, perde şeklinde ve yan örtünün alttan yukarı doğru toplanması ile yapılır. .
Blok sayısı 3-4 den fazla olan plastik seralarda ön cephelerde de havalandırma perdeleri bilinir.
Facebook'ta Yayınla>