Değerli çiftçiler, bu sayımızda son günlerde gündemde olan şap hastalığı konusunda bilgi vermeye çalışacağım.
Halk arasında tabak hastalığı olarak da tanınan şap, bütün çift tırnaklı hayvanlara kolayca bulaşabilen bir hastalıktır. Virus adı verilen çok küçük bir mikrop tarafından meydana getirilir.
Çok bulaşıcı ve hızla yayılan bir hastalıktır. Hastalık her yıl dünyanın bir çok ülkesinde salgınlar yapmaktadır. Hastalığın etkeni olan virusun yedi tipi ve birçok alt tipi olduğundan hastalıkla mücadeleyi zorlaştırmaktadır.
Bulaşma şekli
Bulaşma direkt ve indirekt yolla olmaktadır. Direkt yolla bulaşmada sağlam hayvanların hasta hayvanlarla bir arada bulundurulması, indirekt yolla bulaşma da; bulaşık yem, su, altlık, çoban, bakıcılar ve nakil vasıtaları ile olmaktadır. Ayrıca mekanik olarak da kuşlar, toz vb. madedelerle bulaşma olabilmektedir.
Hastalığın belirtileri
Virus ilk olarak hayvanın boğaz bölgesine yerleşir, burada çoğalır. Ortalama 2-7 günlük bir kuluçka döneminden sonra kana karışır. Şap hastalığına karşı duyarlı organlar olan ağız mukozası, diş etleri, dil, ayaklar ve memede veziküllerin (içi su dolu kesecikler) meydana gelmesi ile hastalığın belirtileri ortaya çıkar. Hastalığa yakalanan hayvanların ağzından ip gibi salya akar. Ateş 1-2 gün içinde 40 dereceye kadar çıkar. Hayvanların dil, diş etleri, dudaklarında görülen veziküller üç gün içerisinde patlar, yerinde erozyonlar (tahribat) şekillenir. Hastalık 15-20 gün içerisinde iyileşir. Hastalık insanlara da bulaşabilir. Ağız ve parmak aralarında küçük veziküller meydana gelir.
Şap hastalığına karşı alınacak önlemler
1- Hastalık çıkmadan önce alınacak önlemler:
a) Hassas hayvanların 4 ayda bir şap aşısı ile aşılanması,
b) Hayvan sevkinden 15 gün öncesinden hayvanların aşılanması,
c) Hayvan hareketlerinin kontrol altına alınması,
d) Hayvan pazar ve panayırlarının kontrol edilmesi,
e) Satın alınan hayvanların ayrı bir yerde karantinada tutulması (en fazla bir hafta)
f) Ahıra hayvan bakıcısından başkasının girmemesi ve bakıcıların ahırda giyeceği ayrı giysinin olması,
g) Ahır giriş kapısının önüne dezenfektan dökülmesi,
h) Şap hastalığının olduğu bölgelerden hayvan getirilmemesi gerekir.
ı) Hastalığa hassas komşu ülke sınırlarının kontrol edilmesi ve bu ülkelerden kaçak hayvan girişinin önlenmesi,
2- Hastalık çıktıktan sonra alınacak önlemler
a) Hastalığın teşhisinin konulması ve tipinin tayin edilmesi,
b) Hastalık çıkan bölgede karantina uygulanması ve hayvan hareketlerinin durdurulması,
c) Şap hastalığına karşı çevre ve mihrak aşılaması yapılması,
d) Hastalıktan ölen hayvanların derin çukurlara gömülmesi,
e) Hastalıklı ahırların, malzeme ve ekipmanların dezenfekte edilmesi gerekir.
Hastalıktan free (hiç görülmeyen) olan ülkelerde hastalıkla mücadelede aşılama çalışmaları yapılmamakta, direkt olarak hastalık etkenini yoketmek için hayvanlar itlaf (öldürülerek) gömülmekte, barınaklar ve hastalııkla bulaşık malzemeler yakılmaktadır.
Tedavi
Etken virus olduğundan hastalığın etkili bir ilacı yoktur. Hasta hayvanların ağız ve ayakları dezenfektanlı sularla yıkanır. Sekonder (ikinci) enfeksiyonları önlemek için antibiyotik uygulanır.
Hastalıksız ve bereketli günler dilerim.
Facebook'ta Yayınla>