Phytophthora Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğü Tanımı ve Yaşayışı
Phytophthora spp., toprak kökenli bir fungal hastalık etmeni olup sert çekirdekli meyve ağaçlarının kök ve kökboğazında zarar oluşturur. Kayısı ve kirazda kök ve kökboğazı çürüklüğüne diğer Phytophthora türlerinin sebep olduğu bilinmekle birlikte genellikle P. palmivora’nın neden olduğu belirlenmiştir. En fazla sporangium oluşumu ve zoospor çıkışı, toprağın suyla doygun olduğu durumlarda görülür. Bu yüzden etmen sulama suyu ile uzun mesafelere taşınabilir.
Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli
Hastalıklı ağaçlarda genel bir gelişme geriliği söz konusudur. Kök ve kökboğazı çürüklüğünün tipik belirtisi ilkbaharda yaprakların açık yeşil-sarımsı renkte açması, normalden küçük ve sayısının azlığıdır (Şekil 13). Yaz mevsimi başlarında hastalıklı ağaçlarda susuzluk belirtisine benzeyen görünüm ortaya çıkar. Diğer belirtiler ise genellikle sürgün ucu gelişiminin, meyve büyüklüğünün ve verimin azalmasıdır. Bu hastalıklı kabuk dokusunun altındaki odun dokusunda da çürümeler görülür. Hastalığın kök bölgesindeki belirtileri ise kabuk kaldırıldığında sağlıklı dokuların yerine turuncudan koyu kahverengiye kadar değişen ve bazen aşı noktasına kadar ilerleyen nekrotik dokuların aldığı görülür (Şekil 14). Hastalıklı ağaçlar yıldan yıla zayıflar ve sonunda ölür. Sert ve yumuşak çekirdekli meyve türleri, zeytin, badem, antepfıstığı, asma, nar, akçaağaç, atkestanesi, karaağaç, böğürtlen, karpuz, domates, pamuk, biber, patlıcan olmak üzere geniş bir konukçu dizisine sahiptir.
Hastalığın yapraktaki en önemli ayırt edici belirtileri/ Hastalığın en önemli ayırt edici özelliği
Kültürel Mücadele
Hastalıktan ari, sağlıklı fidan kullanılmalıdır. Fidanlıklar ve meyve bahçeleri fazla su tutan ağır topraklarda kurulmamalı, kurulmuşsa drenajı sağlanmalıdır. Taban suyunun yüksek olduğu arazilerde sırta dikim yapılmalıdır. Dikim sırasında fidanların aşı noktasının topraktan en az 10-15 cm kadar yukarıda olacak şekilde dikilmesi, toprak işlemesi sırasında aşı yerinin kapatılmamasına dikkat edilmesi, gibi kültürel tedbirler de eklenebilir. Aşırı sulamadan kaçınılmalı ve suyun kökboğazına değmesi engellenecek şekilde çift çanak sulama sistemi veya damla sulama tercih edilmelidir. Toprak işlemesi sırasında kök ve kökboğazının yaralanmamasına dikkat edilmelidir. Hasta bitkiler sökülerek hemen imha edilmeli ve sökülen ağaçların yerine birkaç yıl fidan dikilmemelidir.
("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)
(ISBN: 978-605-9175-21-0)
Facebook'ta Yayınla>