Tarım Kütüphanesi

ORTAK MÜLKİYETİNDE BESİ SIĞIRCILIĞI PROJELERİ

Daha önceki dersimizde tarımsal projelerle kooperatif üyelerine sağlanan desteği genel olarak incelemiştik.

Bundan sonraki derslerimizde belli başlı üretim kollarındaki proje uygulamaları üzerinde ayrı ayrı duracağız.

Bu dersimizde ise ortaklar mülkiyetinde 1000 başlık yani 10 baş besi sığırıyla 50 işletmeye iki dönemde besi planlanan proje ve önemi tanıtılacaktır.

BESİ SIĞIRCILIĞININ ÖNEMİ

Dengeli beslenerek sağlıklı bir toplum oluşturulmasında önemli yeri olan hayvansal gıdaların hem milletimizin sağlığı hem de ihracat çabalarının başarıya ulaşmasında tartışılmaz bir önemi vardır.

BESİ SIĞIRCILIĞININ GENEL DURUMU

Hayvan varlığı ile Türkiye, Dünyada ilk sıralarda yer almaktadır. Ancak hayvan başına verimde alt sıralarda bulunmaktadır.

Şekil 1. Dengeli beslenme ve sağlıklı bir toplum için Hayvansal protein gereklidir.

Ülkemizde sığırlarda karkas et verimi 130 kg iken, Avrupa Topululuğu Ülkeleri ortalaması 290 kg dır.

Bu farkın başlıca önemli nedenleri;

a) Yerli ırk sığırların düşük verimli olması

b) Bakım ve beslenmedeki yetersizlikler.

Düşük verimin yükseltilmesi ise

a) Yüksek verimli kültür ırkların sayısının arttırılması

b) Yerli ırkların ıslahı

c) Bakım ve beslenme konusunda bilgi ve teknoloji transferi ile mümkündür.

BESİ SIĞIRCILIĞI İŞLETMELERİ NEDEN DESTEKLENİR?

Ülkemizdeki işletmelerin büyük çoğunluğunun mevcut yapıyı değiştirecek sermayeye sahip olmadığı bilinmektedir.

Mevcut yapıyı değiştirme ve altyapı ilgili problemlerin çözümünde, uygun vadeli krediler ile besi sığırcılığı işletmelerinin devamını sağlamada önemli görev taşımaktadırlar.

Bu nedenle hayvancılığın geliştirilmesi bir başka deyişle verimliliğin arttırılması ancak çiftçilerin bir araya gelerek imkanlarını birleştirmesi ile mümkündür.

Böylece insan beslenmesinde önemli rolü olan et üretiminin kooperatifler vasıtasıyla en kısa zamanda yaygınlaştırılması ve projelerle yatırımların teşvik edilmesi gerekmektedir.

ORTAKLAR MÜLKİYETİNDE BESİ PROJESİ NEDİR?

1970 yılından itibaren kooperatifler mülkiyetinde besi sığırcılığı, süt sığırcılığı vb. konularda projeler uygulanmış, mali ve teknik açıdan destek verilmiştir.

Şekil 2. Kredi desteği ile cazibesi artan bir faaliyet. Besi Sığırcılığı.

Ancak bu sistemde ortakların projede yer alan ve kendi mülkiyetlerinde olmayan canlı demirbaşlara ve ilgisiz kaldığı görülmüştür.

Bu projelerin Türkiye Ekonomisindeki önemi dikkate alınarak kooperatifler kanalıyla rantabl bir şekilde uygulatılmak üzere "Ortaklar Mülkiyetinde Besi Sığırcılığı" projesi oluşturulmuştur.

Bu projede tesis ve canlı demirbaşlar ortağın kendi mülkiyetinde olacak ve kooperatif sadece girdi temin ederek, üretilen ürünleri pazarlayacaktır.

ORTAKLAR MÜLKİYETİNDE BESİ PROJESİNİN ÖNEMİ

Bu proje ülkemiz ekonomisinde aşağıdaki bakımlardan yararlı olmaktadır;

1 ) Ülkemiz insanlarının beslenmesine katkıda bulunulacaktır.

2) Üretilen etin ihracı ile ülkemize döviz kazandırılacaktır.

3) Süt sığırcılığı için uygun şartların bulunmadığı yerlerde çiftçilerin ürün artıkları en karlı biçimde değerlendirilmiş olacaktır.

4) İşgücünü tam değerlendiren bir faaliyet olması nedeniyle işsizliği azaltıcı etkisi olacaktır.

BESİ SIĞIRCILIĞI PROJESİNİN ÖZELLİKLERİ

Tarımsal amaçlı projelerin tümünde olduğu gibi besi sığırcılığı projelerini hazırlarken isabetli yatırım kararları verebilmek için ön etüdler doğru ve yeterli olması gerekir. Bu amaçla hazırlanan fizibilite raporlarında başlıca üç ana bölüm bulunur. Bunların alt başlıkları;

I. BöLÜM

1- Projenin özeti

2- Projenin Gerekçesi ve Faydaları

3- Projenin Kalkınma Planları ve Yıllık Programları İlgisi

4- Projenin Kooperatifçilikle İlgisi

II. BöLÜM

1- PİYASA ETÜDÜ

1.1.) Besi Sığırcılığı ile Etin Dünyada Durumu

1.2.) Besin Sığırcılığı ile Etin Türkiye'de Durumu

1.3.) Hayvan ve hayvansal ürünlerin fiyatı

1.4.) Besi sığırları sayıları et ve mamülleri talebinin projeksiyonu ve üretim hedefleri

1.5.) Proje konusu yönünden çalışma gösteren tesisler

2- PROJENİN KURULUŞ YERİ VE KAPASİTE SEÇİMİ

2.1.) Projenin kuruluş yeri ve seçimi

2.2.) Kapasite Seçimi

3- TEKNİK ETÜDLER

3.1 .) Besi sığırları ahırları ve şartları

3.2.) Besi sığırları bakımı ve beslenmesi 3.3.) Besi sığırlarının seçimi

III. BöLÜM

1- YATIRIM SÜRESİ BİLGİLERİ

1.1.) Sabit yatırım tutarları hesaplaması

1.2.) İşletme Sermayesi ihtiyacının hesaplanması

1.3.) Toptan yatırım tutarı

1.4.) Yatırımın yıllara dağılımı

1.5.) Yatırımın finansman ihtiyacı

1.6.) Yatırımın finansman planı

2- İŞLETME SÜRESİ BİLGİLERİ

2.1.) İşletme dönemi gelirlerinin hesaplanması

2.2.) İşletme dönemi giderlerinin hesaplanması

3- PROJENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

3.1 .) Yatırım ve İşletme Dönemi Taksit ve faizlerinin hesaplanması

3.2.) İşletme dönemi giderlerinin hesaplanması

3.3.) Ortalama borç ödeme oranı

3.4.) Projenin mali yönden değerlendirilmesi

3.4.1.) Geri ödeme süresi

3.4.2.) Net bugünkü değer

3.4.3.) Fayda-Masraf oranı

3.4.4.) İç kârlılık oranı

3.5.) Başabaş noktası

3.6.) Projenin ekonomik yönden değerlendirilmesi

3.6.1.) Projenin yaratacağı katma değer

3.6.2.) Projenin sermaye-Hasıla oranı

3.6.3.) Projenin istihdam etkisi

3.6.4.) Projenin istihdam katkısı

Projenin çerçevesini belirlemede yardımcı olacağı düşünülerek kapasite ve yer seçimi konusunu ayrıntılarıyla görelim.

KAPASİTESİ NEDİR?

- Yabancı işgücüne ihtiyaç duymadan aile işgücü rantabl bir şekilde kullanmak ve

- Sabit yatırımlar ile işletme sermayesinin oluşturacağı baskı dikkate alınarak

Projede işletme kapasitesi her aile için 10 baş olarak belirlenmiştir. 50 aileye için yılda iki devre yapılacağından projenin kapasitesi 10 x 50 x 2 = 1000 baştır.

YER SEÇİMİNDE ARANAN ÖZELLİKLER NELERDİR?

Besi yeri seçerken esas itibariyle iki husus göz önünde tutulur.

Şekil 3. Besicilikte yeterli ve ucuz yem temini önemlidir.

- Besiden sonra hayvan sevk edilecek yerlerin yakınlığı

- Yeterli ve ucuz besi yemi temin edebilme

PROJE İLE SAĞLANACAK FAYDALAR NELERDİR?

Bu projenin çiftçilere sağlayacağı faydalar şöyle özetlenebilir.

1- Süt sığırcılığına göre nispeten ucuz ve riski azdır. Besi sığırları hava ve yem değişikliklerine daha dayanıklıdır.

Besi sığırcılığında pahalı tesislere ve barınaklara gerek yoktur.

Besi sığırcılığı yapmakla süt sığırcılığı için uygun şartların bulunmadığı ve bilhassa süt satış imkanları olmadığı yerlerdeki çiftçilerin tarlalarından, çayırlarından çıkan mahsuller, meralarda yetişen otlar en kârlı şekilde değerlendirilmiş olur.

Şekil 4. Açıkta besiye alınan sığırlar.

Şekil 5. Ahırda Besiye alınmış Sığırlar.

2- İşgücünü tam olarak değerlendiren bir uğraşıdır. Sürekli uğraş isteyene bu projeyi uygulamanın diğer faydası da gizli işsizliğin hüküm sürdüğü kesimde istihdam yönündedir.

Bu projenin uygulamasıyla bir yılda 258.000 kg et, 3.600.000 kg gübre üretilecek ve 54 kişinin istihdamı sağlanmış olacaktır.