Hububat ülkemizde ve Dünya’da temel besin maddesi ve stratejik ürün olarak ilk sırayı almakta ve önemini gelecek yıllarda da sürdüreceği görülmektedir. 1900’lü yılların başında 1,2 milyar olan Dünya nüfusunun 2020’li yıllarda 12 milyara çıkabileceği tahmin edilmektedir. Bu kadar insan nasıl doyurulacak? Ülkemiz insanları için de aynı durum sözkonusu.
Ülkemizde tarımda kullanılabilir alanlarımızın daha fazla artırılamıyacağı göz önüne alındığında, üretimin arırılması ancak verim artışı ile mümkün olacaktır.
Tarımda verimlilik ve üretimin arttırılmasında, üretim maliyetinin düşürülmesinde tohum ülkemiz için en temel ve önemli bir girdi ve teknolojik öge olma durumundadır.
Çiftçimiz yüksek vasıflı (Sertifikalı) tohum kullandığı takdirde verim ve üretimin artmamasında bir sebep yoktur. Tohum nedir?
Yeni bitkiler elde etmede yararlanılan genaratif ve vejetatif özelliğe sahip tüm bitki organ ve kısımlarına tohum denir. Buğdayın danesi, mısırın danesi, patatesin yumrusu, kayısının çekirdeği v.s. birer tohumdur. Bu tohumlar toprağa ekilip veya dikildikleri zaman kendilerine benzer yeni bitkiler meydana getirirler ve az ve çok verim verirler. Ancak arzu edilen yüksek verim elde etmektir. Bu da sertifikalı tohumluk kullanmakla mümkündür. Üretim ve verimin arttırılmasında yetiştirme tekniği metodları, arazi ıslahı, sulama, mekanizasyon, gübreleme, mücadele tekniklerinin uygulanması yanında bölgeye uyan kaliteli tohum çeşidinin de kullanılması gerekmektedir. Kaliteli tohum denince Sertifikalı tohum akla gelmektedir.
O halde sertifikalı tohum nedir? 308 sayılı tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu hakkındaki kanun gereği tarla ve labaratuvar kontrolleri neticesinde genetik, fiziksel ve biyolojik değerleri belirlenmiş ve bunların bir belge ile tespit edilmesi sonucu elde edilen tohumlara Sertifikalı tohumluk denir.
Piyasada bir çok tohumluk satılmaktadır, sertifikalı tohumluğun bunlardan farkı var mıdır? Varsa nelerdir?
Sertifikalı tohumlukların genetik potansiyeli yüksektir. Bitki yetiştiriciliğinde uygulanan üretim teknikleri ne olursa olsun hasat zamanı geldiğinde elde edilecek ürün tohumda var olan genetik potansiyelin üzerine çıkamaz.
Çimlenme ve sürme kabiliyeti yüksektir.
Tohum toprakla buluştuğunda kendi ağırlığının %60’1 kadar nem bulduğunda çimlenmeye hazır hale gelir ve belli sürede toprak yüzeyine hızlı bir şekilde ulaşır ve büyümeye hazır hale gelir.
Ekimde daha az tohum kullanılır.
İlimiz genelinde çiftçilerimiz iyi tohumluğun nasıl olması gerektiğini bilirler. Ancak bazı tereddütlerinden dolayı dekara 20 ila 30 kg. arasında tohum kullanılabilmektedir. Yapılan araştırma sonuçlarına göre, bin dane ağırlıklarına bağlı olarak değişmekle beraber dekara 20-22 kg. sertifikalı tohum yeterli olmaktadır.
Üretirken kazandırır.
Sertifikalı tohumluğun iyi çimlenmesi ve hızlı gelişmesi ve özündeki genetik potansiyelinin yüksekliği sonucu üretime başlarken buğday ve fasulye de yaklaşık %20-25, mısır - ayçiçeğinde yaklaşık %100 verim artışı sağlar.
Sertifikalı tohumluk satarken kazandırır.
Sertifikalı tohumdan elde edilen ürünün safiyeti yüksektir. Karışık değildir, standart kalitede mahsul elde edildiği için daha fazla fiyatla satılır. Un, makarna, bisküvi v.b. sanayiinde standart ürün aranılır, kaliteli ürün aranılır.
Bu saydığımız özellikleri içeren Sertifikalı tohum nasıl meydana geliyor? Araştırma enstitülerinde, üniversitelerde ıslah edilen veya ithal edilerek temin edilen elit ve Orjinal kademedeki tohumluklar çoğaltılacakları işletmelere gönderilir. İşletmelerde temiz tarlalara ekimi yapılır. Uygun yetiştirme teknikleri uygulanır. İzolasyon ve ön bitki münavebe şartlarına uyulur. Tarlada yabancı başaklar varsa hasat öncesi tek tek elle toplanır. Hasat öncesi tohumluk parselleri gezilerek diğer tür ve çeşitler de tarladan uzaklaştırılır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı elemanlarınca tarla kontrolleri yapılır. Hasat zamanı geldiğinde parseller çeşit karışımına meydan vermeden hasat edilir. Elde edilen ürün modern tesislerde elenir, sürme ve rastığa karşı ilaçlanır. Bitkinin daha canlı bir çıkış sağlaması, hızlı bir gelişim göstermesi ve verim artışı sağlaması gibi özellikleri için çinko ile muamele edilir. Tohum hazırlama tesislerinden Bakanlık görevlilerince alınan numuneler laboratuvar analizlerinden geçirilmek üzere yetkili mercilere gönderilir. Sertifika raporu almaya hak kazananlara bakanlıkça sertifika raporu düzenlenir. Sertifika raporu alan tohumluklar etiketlenerek dağıtıma hazır hale getirilir.
Sertifikalı tohumlukların elde ediliş süreleri hububatta yaklaşık 10-15 yıl gibi uzun bir süreyi kapsamaktadır.
Çiftçilerimiz uzun ve yorucu çalışmalar sonucu elde edilen sertifikalı tohumlukları satın aldıktan sonra çeşidin genetik, biyolojik ve fiziksel safiyetine göre hububatta 3-5 yılda sertifikalı tohumluğun değiştirilmesi gerekmektedir.
Atalarımızın söylediği ğibi “ Ne ekersen onu biçersin “, “ Ek tohumun hasadını, çekme mahsul yasını“ çünkü iyi bir tohumlukta şu özellikler bulunmalıdır.
* Çimlenme yüksek olmalı
* Dane dolgun ve iri olmalı
* Daneler hep aynı ebatta (yeknesak) olmalı
* Tohumla geçen hastalıklardan ari olmalı
* Zararlı ve diğer yabancı otlardan temiz olmalı
* Diğer mahsullerle ve çeşitlerle karışık olmamalı
Konuyu daha da detaylandırabiliriz. Kısaca; tek bir bitkiden, birkaç gramlık tohumla başlayan ve yılları alan çalışmalar sonucu sizlere ulaşan sertifikalı tohumlukla bereketli günler dilerim.
Facebook'ta Yayınla>