Tarım Kütüphanesi

MISIR HASTALIK VE ZARARLILARI

HASTALIKLARI

Tohum Fide ve Kök Hastalıkları

Toprak ve tohum ile taşınan pek çok hastalık etmeni çimlenmekte olan mısır tanesini etkiler. Drenajı zayıf, soğuk ve nemlik toprakta yapılan ekimler bu hastalıklara davetiye çıkarır. Çıkış öncesi görülen çürüklükler bitki sıklığını azalttığı gibi tohumluk kalitesini de bozar. Çıkış sonrasında ise yapraklar çürür, solar ve toprak yüzeyine yakın kısımlarda sap dokularında çürüme görülür.

Mücadelesi : Aşırı su birikimi olan topraklarda drenaj yapılmalı, tohum ilaçlanarak ekilmeli ve ekim toprak ısındıktan sonra yapılmalıdır. Ekim sıklığı iyi ayarlanmalı, taban ve üst gübrelemede fazla azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır. Hasat sonrası bitki artıkları yok edilmeli ve ekim nöbeti uygulanmalıdır.

Mısır Rastığı (Ustilago maydis)

Mısırda yaygın olarak görülen hastalıklardan biridir. Hastalık etmeni olan fungus, sap, yaprak, koçan ve tepe püsküllerine saldırır. Oluşan urlar bitkilerin zayıflamasına, yatma ve kırılmasına, bodurlaşmasına ya da ölümüne neden olur. Koçan yeri urla dolarsa zarar fazla olur. Zamanla bu urların içi siyahlaşır ve parçalanarak rüzgarla veya mekanik yollarla hastalık etmeni etrafa yayılır. Özellikle kumsal ve sıcak topraklarda 8 yıl hastalık etmeni canlı kalabilir.

Mücadelesi : Kimyasal mücadelesi yoktur. Hastalığın yoğun görüldüğü tarlalarda 3-4 yıl ekim nöbeti uygulanmalıdır. Çok erken ve çok geç ekimlerden sakınılmalı, rastık keseleri olgunlaşmadan kesilip yok edilmeli, hastalıklı bitki artıkları toplanmalıdır. Mısır bitkisi 1 metreye yaklaşınca yağmurlamadan kaçınılmalı, fazla azotlu gübreler verilmemelidir.

Resim 1. Mısır Rastığı

ZARARLILARI

Tel Kurdu (Agriotes spp.)

Ergin renkleri gri ve siyahtır. Vücut yassı ve uzun olup, arkaya doğru incelme olur. Boyu 8-10 mm.’dir. sıçrarken ses çıkartır. Larvalar, saman sarısı renkte, ince, uzun ve tele benzer.

Tel kurdu larvası ince mısır köklerini koparır. Kalın köklerde ve gövdede galeriler açar. Bitkiyi kurutarak tarlada öbek öbek boşluklar oluşturur.

Mücadelesi : Bir önceki yılda 1 m²’de 10 veya daha fazla larva varsa ekimden önce toprak ve tohum ilaçlaması yapılır. (Chloropyrifos Ethyl %25 toprağa dekara        1 kg, Furothiocarb 400 g/l 100 kg tohuma 2,5 litre)

Bozkurtlar (Agrotis ipsilon)

Zararı larvalar verir. Boyu 4-5 cm’dir. Baş kahverengi, vücut gridir. Dokunulunca kıvrılıp halka şeklini alır. Larvalar genç mısır bitkisinin kök boğazını toprak yüzeyine yakın yerlerden keserler. Genellikle gece faaliyet gösterir, gündüz saklanırlar.

Resim 2. Bozkurt

Mücadelesi : 1 m²’de 2 yenik bitki varsa ilaçlı mücadele yapılır. Hazırlanan kepekli yem ikindi vakitlerinde toprağa serpilir. (Trichlorphon %80 100 kg kepeğe   2,5 kg veya Endosülfan 100 kg kepeğe 1,5 kg karıştırılır ve dekara 5-6 kg zehirli yem kullanılır.)

Mısır Kurdu (Ostrinia nubilalis)

Larvalar, sarımsı kahve renklidir. Larvanın her boğumunda kahverengi yuvarlak lekeler vardır. Larvalar, mısır bitkisinin kök hariç her bölgesinde zarar yapar. İlk zarar genç larvaların uç yaprakları delip içeri girmesi ile başlar. Sonra gövde koçan ve erkek organda galeriler açar. Bitkinin zayıflamasına, gövde ve koçanın zayıflamasına ve ürünün azalmasına sebep olurlar.

Mücadelesi :Zorunlu olmadıkça kimya-sal mücadele yapılmamalıdır. Mayıs ayından önce tarlada kalan saplar toplanıp yakılmalı veya derin bir sürümle toprağa gömülmelidir. İlaçlamaları bitkinin % 15’inde yumurta veya beslenme deliği varsa karar verilmelidir. İlk ilaçlama ilk yumurta açılımından 1 hafta sonra olmalı, 10 gün sonrada ikinci ilaçlama yapıl-malıdır. (Carbaryl dekara 3 kg veya Triozophos dekara 100 ml)

Resim 3. Mısır Kurdu

Mısır Maymuncuğu (Tanymecus dilaticollis)

Erginler, toprak yüzeyine yeni çıkan mısırların yapraklarını yemek ve büyüme koni-lerini kesmek sureti ile önemli zarara neden olur.

Mücadelesi : 1 m²’de 4 böcek varsa ilaçlamaya karar verilir. Tohum ilaçlaması zararın her yıl yoğun olduğu alanlarda uygulanır. (Azinophos-Methyl dekara 3 kg)

Cüce Ağustos Böceği (Cicadelidae spp.)

Beyaz renkli birkaç milimetre boyunda olup, bitki özsuyunu emerler ve virüs hastalıklarını taşırlar. Zarara uğramış bitkilerde emgi yerleri açık sarımsı renk alır ve yaprak yüzeyi sarı benekli lekelerle kaplanır. Mücadele edilmez ise zamanla yapraklar kuruyarak dökülür.

Mücadelesi : Oxydemetan-Methyl etkili ilaçlarla yüzeyden ilaçlama yapılabildiği gibi zararın bir önceki yılda yoğun olarak görüldüğü yerlerde İmidacloprid etkili maddeli sistemik ilaçlarla tohum ilaçlaması en etkili yoldur.

Mısır Yaprak Afiti (Rhopolosiphum maidis)

Küçük yeşilimsi-mavi görünüşlü olan afitler bitki özsuyunu emerler ve tatlı damlacıklar salgılarlar. Yapraklar kıvrılır, mantarlar gelişir ve gözenekler kapanır. Tepe püskülünü sardıkların-da polen dağılımını engellerler.

Mücadelesi : Bitkinin %20’sinde bulaşıksa ilaçlama yapılır. (Oxydemetan-Methyl 100 cc/da, Primicarb 50 g/da)

Konya Tarım İl Müdürlüğü