Bitkinin bir kısmının kesilip çıkarılması sanatıdır. Bu kesip çıkartma işlemi rasgele değil ağacın fizyolojik yapısını bilmek suretiyle belirli kurallar çerçevesinde yapılmalıdır. Aynen bir heykeltıraşın yontulmamış bir kaya parçasına şekil verdiği gibi ağaca şekil verme sanatıdır.
Niçin budama?
Budama meyve kalitesini artırır.
Ağacı kontrol altına alır. Ağaç boyu frenlendiği için meyve hasatı, ilaçlama da işçilikten tasarruf sağlanır.
Budamayı ne zaman yapmalıyız?
Meyve ağaçlarını budamak için en uygun dönem, yaprak dökümünü izleyen günlerle ilkbahar gelişme periyodunun başlaması arasında geçen dönemdir. Ancak yöremizde kışları sert geçtiği için budama işlemi Martın ayının ilk haftalarında başlayıp tomurcuklar uyanmasına kadar geçen dönemde yapılabilir.
Merkezi lider budama şekli
Bu budama şekline uyan ağaçlar: çöğür anaçlı elma ağaçları ile yarı bodur anaçlı elma ağaçları, kiraz ağaçları ve çöğür anaçlı armut ağaçları.
Esasen budama dikimle başlar. Fidan tek kamçı halinde alınmış ise 75 cm yükseklikten tepesi vurulmalıdır.
Tepe kesimi yapılan fidanlarda lider büyümeye başlar, ancak; lidere yakın olan 4–5 göz dik büyüyerek liderle rekabet eder. Bunu önlemek için lidere yakın en az 2–3 gözün büyümesi 3–5 cm olunca kaldırılmalı. Böylece diğer dallar yatık büyüyecektir. 1. yıl sonunda en az 3-5 dallı ve bir lideri olan ağaç elde etmiş oluruz.
İkinci yıl terbiye ve budama
Tamamen don tehlikesi geçtikten sonra lider birinci yıl sonunda en az 85-90 cm olmuş ise, 85 cm.den kesilir. Lider büyümeye başlayınca birinci yılda olduğu gibi en yakın 2–3 göz kaldırılır. İkinci katta, yine liderden 5–10 cm uzakta birinci kattaki dallardan 70 cm yukarda geniş açılı büyüyen veya açısı genişletilerek büyütülen 3–4 dalımız olacaktır. Bu şekilde 2. yılın sonunda asgari 7–9 dallı bir ağacımız olacaktır. Birinci yılın sonunda geniş açıyla büyümüş olan dalların ucu yan dallanmayı sağlaması için 1/3 lük kısmı kesilir (şekil–5). Üçüncü yılda budamaya ikinci yılda olduğu gibi devam edilir. Birbirinin üstüne gelen ve içeri doğru büyüyen dallar kesilerek kaldırılır.
Birinci yılsonundaki büyüme ve İkinci yılda ikinci katın oluşturulması
Ana gövde ile yan dallar arasındaki açı 45–60 derece olmalıdır. Bunun için Sürgünler 3-5 cm iken kürdan ve mandal kullanarak 30 cm uzunluğa ulaştığında ise dal yayıcı ve ip bağlayarak geniş açı ile büyütülür
Sonuç:
Budama bodurlaştırır, meyveyi ve çiçeği azaltır, kaliteyiİ arttırır.
Mutlaka Yapılmalıdır.
Facebook'ta Yayınla>