Koyunlarda çiçek hastalığı
Ahmet EVCÄ°
Veteriner Hekim

Tanımı:

Koyunların derisinde kırmızılık, kabarıklık, kabuklanma ile kendini gösteren, bazen iç organlara da yerleşebilen bulaşıcı bir hastalıktır.

Etkeni:

Etkeni bir virüstür. Biri koyun tipi, diğeri de keçi tipi olmak üzere iki tipi vardır.

OluÅŸumu:

Çiçek hastalığı, 6-8 günlük kuluçka dönemi içerisinde hastalık bölgesinde oluşan belirtilerin içinde virüs çoğalarak hastalık yapma sınırına ulaşır. Bunu takiben kana karışma (viremi) dönemi başlar. Virüs kan yolu ile bütün dokulara ve deriye yayılır. Deride tipik çiçek lezyonları (kızarıklık, kabartı ve kabuklanma) meydana gelir. Hassas hayvanlarda diğer doku ve iç organlara da yerleşir. Sağım döneminde bulunan koyunlarda mastitis (meme yangısı) ile beraber seyreder. Virüsün sebep olduğu bu hastalık, havadaki küçük damlacıklardan ve hastalıklı hayvanlarla temas sonucu yayılmaktadır.

Kuzular viremi (kana karışma) devresinde ölebilirler. İç organlarda lezyonlar görülür. En fazla akciğerde hassasiyet görülmektedir. Kötü bakım, besleme ve temiz olmayan ağıllarda barındırılan kuzularda telefat yüksek olur.

Belirtileri:

Hastalık, kuzularda çok şiddetli ve öldürücü bir seyir izler. Beden ısısı birden yükselir. İleri derecede bitkinlik, durgunluk, iştahsızlık, göz ve burun akıntısı, solunum ve nabız sayısı artışı görülür. Kuzuların çoğu deride tipik çiçek belirtilerinin şekillenmesinden bir, iki gün sonra ölür. Bazı kuzularda çiçek hastalığı, akciğer hastalığı ile birlikte görüldüğünden öksürük ve solunum güçlüğü görülür. Bu dönemde kuzuların önemli bir bölümü ölür.

Koyunlarda da hastalık ani ateş yükselmesi, durgunluk, iştah azalması, solunum ve nabız artışı gibi genel belirtilerle başlar. Hastalığın ikinci günü deride yaklaşık 0,5-1 cm çapında kırmızı kabartılar belirir. Bu kabartılar yassı basık görünüşte içi su dolu kabarcıklar bakterilerle bulaşarak irinleşir ve kahverengimsi bir renk alır. Bir kaç gün içerisinde koyu renkli kabuklar şekillenerek pul pul dökülmeye başlar.

Bu belirtiler derinin her yerinde olmakla birlikte yapağısız bölgelerde (koltuk altı, apış arası, kuyruk altı) daha çok ve belirgin bir şekilde görülür.

Koyunlarda ölüm oranı genellikle düşüktür. Ancak mastitis ile birlikte seyreden vakalarda bu oran artabilir.

Çiçek hastalığına yakalanan gebe koyunlar yavrularını atabilirler. Yavru yaşasa bile hastalık ona da geçer. Hastalık 3-4 hafta sürer. Bu süre kış aylarında bir daha uzayabilir.

TeÅŸhisi:

Çiçek hastalığını deride bulunan tipik belirtilere bakarak teşhis etmek gayet kolaydır.

Korunma:

* Hastalık çıkan bölgelerde hastalığı önlemek üzere sağlam koyunlara aşı yapılmalıdır.

* Hastalığın yerleşik olduğu bölgelerde koyunların her yıl bir defa koç katımından önce aşılanması gerekir.

* Bağışıklık aşıdan 10 gün sonra başlar ve 21’inci günde tamamen şekillenir.

* Hastalık çıkan ağıllarda, hastalar sağlamlardan ayrılmalı ve bakteriyel bulaşmaları önlemek için antibiyotik tatbik edilmelidir.

* Hastalıklı bölgelerde karantina tedbirlerine dikkat edilerek koyun giriş ve çıkışı yapılmamalıdır.

Facebook'ta Yayınla>
Soru / Yorum Eklemek İçin Tıklayınız
..:: Sorular / Yorumlar ::..
Yazan : M.
Yazılış Tarihi : 12.08.2023 18:37:41
  Herkese merhaba, ilk etapta sürüde 20ye yakın koyun ve kuzuda lezyonları fark ettik hemen tüm sürüye aşı yaptık ve hasta olanlara semptomatik tedavi uyguladık çok şükür ölen koyunu kuzu veya keçimiz olmadı. Süreç içinde baÅŸka hayvanlarımız da yakalandı ancak uyguladığımız tedavi ile herhangi bir telafat oluÅŸmadan sürü kurtarıldı. Bolca sumak ve biraz tuz kaynatarak pet ÅŸiÅŸe ile tüm hasta hayvanlara içirdik ve hasta olan ateÅŸi çıkan hayvanları su ile yıkadık. Her gün hayvanların altını temizledik kireçledik. Su ile yıkadığımız ağır hastaların toparladığını fark ettik ateÅŸinin düşmesine yardımcı oldu. AÄŸzının içi yara olan hayvanlara biberon yardımı ile beslenme saÄŸladık.. kısaca bakım yaparsanız ölüm oranında büyük bir azalma saÄŸlanır. Biz yaz ayında yakalandık kış aylarında ne yapılmalı nasıl yaklaşılmalı onu bilmiyorum... YaÅŸadığımız deneyimi paylaÅŸmak istedim belki okuyup faydalanan olur
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------
Yazan : Abdullah kanat
Yazılış Tarihi : 12.01.2022 14:19:17
  01 01 2022 de bâsladi bu nalet olasın çiçek hastalığı koyun ve kuzularimda ve her gün ölüyorlar bilgi verir misiniz aşı da kulaniyozz boÅŸ gibi her gün baÅŸka kuzularda oluÅŸuyo tsk
Cevap vermek için tıklayınız...
Cevaplama Tarihi : 15.03.2018 19:39:26 
Cevaplayan : ABDULKADÄ°R AYHAN 
Hocam doğal olarak mı yoksa kimyasal olarak mı mücadele etmek istiyorsunuz? Eger cevabınız kimyasal ise önce kimyasal herbisit leri arastirmanizi tavsiye ederim.
------------------------
Yazan : Ä°srafil kazan
Yazılış Tarihi : 21.02.2019 02:05:44
  Deyerli hocalar ve arkadaÅŸlar bana yardımcı olursanız sevinirim çiçek hastalığı baÅŸladı ve koyun kuzular hergun oluyor çaresi ni ve kulanmam gereken ilac ve önerilerinize ihtiyacım var.
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------
Yazan : Ilker kara
Yazılış Tarihi : 7.01.2018 23:31:10
  Koyunlarda çiçek hastalığı vardı 6 tanesi oldu ÅŸimdide kuzular oluyor bu ne biçim bir hastalık kuzuları kurtarmak için ne yapmamız gerekir ne ilaç kullanmamızı önerirsiniz
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------
Yazan : Gökhan gökdemir
Yazılış Tarihi : 4.12.2017 10:03:35
  Koyunlar hastalıktan ölmesse açlıktan ölecek hiç biÅŸey yemiyo ne yapılması gerek
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------

Soru veya Yorum Eklemek için Tıklayınız



Bu konuyla ilgili tüm soru ve yorumlar girmek için tıklayınız.



Ne? nedir? Nasıldır? Nasıl yapılır? Ne zaman yapılır?
Copyright - Tarım Kütüphanesi - 2007