Tarım Kütüphanesi

KOYUNLARDA BESLENMEYE BAĞLI HASTALIKLAR

Koyunlar tarım hayvanları içerisinde, ham selüloz bakımından zengin olan yemleri son derece iyi değerlendiren ve beslenme ihtiyaçları en kolay karşılanan hayvanlardır.

Her ne kadar koyunlarda böyle bir yetenek var ise de, içinde bulundukları duruma göre bu tür kaba yemlerin her zaman sınırsız olarak kullanılabileceği anlamı çıkarılmamalıdır.

Koyunun vücut durumu, yaş, verim şekli ve düzeyi gibi çeşitli etkinlikler dikkate alınarak bunları dengeleyebilecek bir besleme yapılmalıdır.

KOYUN BESLEMESİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Koyun beslemesinde diğer dört mideli hayvan türlerinde olduğu gibi temel bazı kurallara mutlak özen gösterilmelidir. Bu kuralları maddeler halinde sıralayacak olursak;

1-Dönemler itibariyle yapacağımız yem değişikliğine yavaş yavaş geçilmelidir. Ani yem değişikliği sakıncalıdır.

2-Mera dönemi başlangıcında, meraya çıkış saatleri yavaş yavaş artırılarak devam edilmeli, birden uzun süre meraya çıkarılmamalıdır.

3-Aşırı çiğ ve kırağının olduğu dönemlerde meraya çıkmadan önce bir miktar kuru ot veya saman verilip ondan sonra çıkılmalıdır .

4-Verilen yem ne olursa olsun küflü ve kokuşmuş olmamasına özen gösterilmelidir.

5-Doğumun hemen akabinde anaya soğuk su verilmemelidir.

Resim 41: Beslemeyle ilgili hastalıklar, genellikle süt verim döneminde ortaya çıkarlar.

Bu temel bilgilerin ışığı altında beslemede sıkça rastlanılan bozukluklar ve korunma yolları şunlardır.

BESLEMEYLE İLGİLİ BAŞLICA HASTALIKLAR

Bu temel bilgilerin ışığı altında beslemede sıkça rastlanılan bozukluklar ve korunma yolları şunlardır.

Gebelik Zehirlenmesi:

İkiz kuzulama hastalığı olarak da bilinen bu hastalık, yemdeki enerji kaynağının yetersizliği sonucu ortaya çıkar. Hastalık, iştahsızlık, sendeleyerek yürüyüş, kafayı yana doğru bükme, yere uzanma ve sonuçta komaya girerek ölümle sonuçlanır. Koyunlarda gebeliğin son iki haftasında kendini gösteren bu durum, tek yavrulayan koyunlardan çok, iki yavrulu koyunlarda daha fazla görülür.

Yüksek verimli koyunların gebelik dönemindeki yönetimi ve beslemesi oldukça önemlidir. Koyunların gebe kalma oranlarını artırmak için çiftleşme döneminde sağlam bir vücuda sahip olmaları gerekir. Ancak beslenmeleri gebeliğin ilk üç ayında azaltılmalı son iki ayında ise tekrar artırılmalıdır. Tedavisinde kandaki şeker düzeyinin damardan glikoz verilerek yükseltilmesi ile olur. Hayvanlara yüksek enerjili yemler verilmesi gereklidir.

Süt Humması:

Hastalık, daha çok erken laktasyon ya da gebeliğin sonundaki dişi koyunlarda stres ve açlık durumunda ortaya çıkar. Yüksek düzeyde hububat içeren veya fazla sulu çayırlarda otlayan hayvanlarda bu hastalık görülebilir. Süt verimi sırasında vücutta fazla miktarda kalsiyum kullanılması sonucu, yenilen yemlerle yeterli miktarda kalsiyum alınamaması durumunda ortaya çıkan süt hummasında hayvanlar sinirlidirler, halsizdirler , uzanırlar koma hali görülür. Tedavisinde damardan kalsiyum enjeksiyonu yapılır. Gebe hayvanlar stresten uzak tutulur.

Çayır Tetanisi:

Süt veriminin ilk dönemindeki bir koyun beslenme hastalığıdır. Kandaki magnezyum düzeyinde ani bir düşüş vardır. Koyunlar genellikle aşırı sinirlidirler ve durum hızla ilerler.