Tarım Kütüphanesi

Kırmızıörümcekler

Pamuk kırmızıörümceği [(Tetranychus cinnabarinus (Boisd) İki noktalı kırmızıörümcek (T. urticae Koch.) (Acarina: Tetrantychidae)]

Tanımı ve Yaşayışı

Kırmızıörümcekler, yaprağın alt yüzeyine ördükleri ipeğimsi ağlar arasında, ergin, larva, nimf ve yumurta bir arada bulunurlar. Erginler 0,5-0,7 mm olup, göz ile zor görülürler. Birinci dönem larva üç çift bacaklı, nimf ve erginler ise dört çift bacaklıdır. Yumurtaları küresel olup, başlangıçta cam gibi şeffaftır, açılmaya yakın koyulaşır. Dişiler, yumurtalarını yaprak alt yüzeyine, yaprak damarları boyunca yaptıkları ağlar arasına bırakır. Bir dişi 100-200 yumurta bırakabilir. Döl sayısı seranın koşullarına ve konukçusuna bağlı olarak değişmekte ve yılda 10-12 döl verebilmektedir. Şekil 33. Kırmızıörümcek yumurtaları (Anonim 2015, 4b.33).

Kırmızıörümcek ergin, nimf ve yumurtaları.

Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli

Çok sayıda bitkide zarar yapabilir. Kültür bitkilerden domates, kavun, karpuz, hıyar, kabak, patlıcan, fasulye, bezelye, börülce, pamuk, çilek, yer fıstığı, ayçiçeği, süs bitkileri ve meyve ağaçlarında zararlıdır. Birçok yabancı ot türü de konukçuları arasındadır. Üzerinde yaşadığı bitkinin yaprak özsuyunu emerek beslenirler. Emgili yapraklar sararır, bitkinin klorofil miktarı azalarak özümleme geriler ve yapraklar kıvrılarak dökülür. Zarar görmüş bitkilerden alınan ürünün kalite ve kantitesi düşer. Yoğun olduğu bitkilerin üzeri ağ tabakası ile kaplanmış gibi görülür ve bitkiyi kurutur.

Patlıcanda ve Domateste kırmızıörümcek zararı

Domateste kırmızıörümcek zararı ve zararı görmüş domates tarlası

Kültürel Mücadele

Kırmızıörümceklerle mücadelede başarılı olmak için ilkbahardan itibaren düzenli olarak tarlalarda kontroller yapılmalıdır. Bitkilerde çok sık dikim yapılmamalı, gereğinden fazla azotlu gübre kullanılmamalı ve temiz fide dikilmelidir.

Kırmızıörümceklere karşı iyi bir mücadele için alınacak en önemli tedbirlerden biri sulama ÅŸekli ve zamanının uygun ÅŸekilde ayarlanmasıdır. Sulama zamanı tercihen sabah ve akÅŸam saatlerinde olmalıdır. Bitki su stresine girmemelidir. Su stresi bitkileri Kırmızıörümceklere karşı duyarlı hale getirmektedir. Bitki yapraklarının yaÄŸmurlama sulama sistemi benzeri bir sulama sistemi ile ıslatılması, zararlının popülasyonunun azaltılması bakımından önemlidir. Düzenli olarak yaÄŸmurlama sulama sisteminin kullanıldığı alanlarda çok düşük oranda Kırmızıörümcek zararı görülmektedir. Kırmızıörümceklerin hemen hemen her zaman sorun olduÄŸu bölgelerde veya patika yollara yakın sürekli toza maruz kalan tarlalarda yaÄŸmurlama sulama ÅŸeklinde sulama yapılmalıdır. Çünkü Kırmızörümcekler genellikle tozlu ve kuru ortamları tercih ettiÄŸinden tozlu bitkilerde çok kolay aÄŸ oluÅŸturmakta ve böylece kısa sürede çoÄŸalarak etkisini tüm tarlada göstermektedir. Her ne kadar salma sulama veya damlama sulama yapılsa da üzeri toz ile kaplanmış fideler geliÅŸemez, geliÅŸme döneminde olan bitkiler çiçeklenme ve meyve verimi düşer. Özellikle kum fırtınalarının zaman zaman yaÅŸandığı ve bazen günlerce toz bulutlarının olduÄŸu GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi’nde en azından bu durumlarda 1-2 kez fideler ve bitkiler yaÄŸmurlama sulama ile sulanarak korunmalıdır.

Kırmızıörümceklere karşı alınması gereken önlemlerden bir diğeri de yabancı ot ve bitki artıklarının uzaklaştırılması ve imha edilmesidir. Kışın veya erken ilkbaharda tarla kenarlarında bulunan ağaçların kök boğazı ve gövdelerindeki kavlamış olan kabuklar kaldırılarak, kabuk altında kışlayan kırmızı örümceklerin ölmesi sağlanmalıdır. Zararlı kışı yabancı otlarda geçirdiği ve buradan sebze alanlarına geçtiği için tarlaların çevresindeki yabancı otların temizlenmesi, ilk bulaşmaların önlenmesi veya geciktirilmesi açısından etkili olmaktadır. Tarla içinde, çevresinde ve sulama kanallarında bulunan yabancı otlar temizlenmelidir. Sera içerisinde zararlı ile bulaşık bitki artıkları toplanarak uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir. Toprak işlemesi yapılarak kırmızıörümceklerin kışladıkları bitki artıkları toprağa gömülmelidir.

Seralarda, havalandırma açıklıkları tül ile kaplanmalı, sera içinde nem ve sıcaklık artışını önlemek için tepe havalandırması yapılmalıdır. Yapılan çalışmalara göre Hıyar seralarında havalandırma açıklıklarının 144 mesh’lik polyester örtülmesiyle hem Ä°kinoktalı  kırmızıörümcek hem de Pamuk kırmızıörümceÄŸi popülasyonu önemli ölçüde düşmektedir. Sera içerisine arka arkaya çift kapı yapılmalıdır.

("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)

(ISBN: 978-605-9175-21-0)