Hastalıkların oluşumunda genel olarak hazırlayıcı ve yapıcı sebepler vardır. Hazırlayıcı sebepler hayvanın beden yapısı ve çevresidir. Hastalıklara yakalanmamakta iyi beslenme ve temiz hava en iyi tedbirdir. Sonbahar mevsiminin sonu ve kışa girilmek üzere olunan bu günlerde havalar yağışlı ve ortam sislidir. şehirlerde kirli hava durumu azami safhaya ulaşmıştır. Rutubet ve soğukların da etkisiyle solunum sisteminde hastalıklar bu günlerde ve ileriki günlerde çok görülür. Hayvanlar artık tamamen ahır ve ağıllarına kapanmış durumuna gelmişlerdir. Meskenlerin iyi havalandırılması gerekir. Pis hava ve cereyana maruz kalmaları bilhassa genç hayvanları hemen hastalandırabilir. Hayvan nakilleri de hastalığın oluşumu ve yayılmasında önemli olmaktadır.
Akut zatürrelerin (Pnömonilerin) meydana gelişinde yapıcı etken olarak bakteriler, viruslar, mikoplazmalar ve bazı diğer enfeksiyon ajanları rol oynamaktadırlar.
Üst solunum yoluna bulaşan hastalık etkenleri zamanla akciğerlere kadar yayılıp, hayvanların ölümüne sebep olabilmektedirler.
Hastalığa yakalanan hayvanlarda durgunluk, iştahsızlık, göz mukozalarında kızarıklık, sulanma, beden ısılarında yükselme görülür. Solunum güçleşir. Dinleme cihazı ile akciğerlerin dinlenmesinde ral denen normal dışı sesler duyulur. Bölge hassastır. Vakanın durumuna göre hızlı solunum, depresyon (sarsıntı) durumları görülür. Ağır derecede etkilenenlerde ölüm vukua gelir.
Tedavi için hasta hayvan sağlamlardan ayrılmalıdır. Temiz altlıklı, normal ağıl, ahır ısısında olan yere alınır.
Zatürreli (Pnömoni) hayvanlar için uygulanan en iyi tedavi etkili bir antibiyotiğin (Mikropların üremesini durduran ve öldüren ilaçlar) 3-5 gün ve hatta nüksü durdurmak için 7 güne varan süre ile şırınga edilmesi suretiyle yapılabilir.
Pastörella grubu bakterilerden ileri gelen zatürreler için aşılar da uygulanmaktadır. Bu aşılar sığırlar için uygulanmakta ise de koyunlarda da iyi neticeler alınmıştır.
Kışın soğuk günlerde meydana gelen zatürrelerin aksine yazın en sıcak günlerde de bilhassa viruslarla ilgili olanlarının genç hayvanlarda teşekkül ettiği görülmüştür. Akciğer loplarının uç kısımlarında koyu kahverengi bölgeler halinde bozukluklar otopsi neticesinde görülür. Zatürrelerin ileri safhalarında civarındaki zarlar (Plöra) da iltihaplanabilir.
Yetiştirici ve besicilerimizin kışı zayiatsız veya az zayiatla geçirebilmeleri için bu günlerde hayvan barınaklarını sık sık temizlemeleri, içeride amonyak gazı birikimini engellemek için meskeni iyi havalandırmaları, ancak cereyana da sebep olmamaları, hayvan yemlerini düşen hava ısısına karşı telafi edici enerji verecek yemlerle takviye etmelerini, temiz ve çok soğuk olmayan sularla hayvanlarını sulamalarını, yeni doğan yavrulara itine göstermelirini tavsiye ederken, kışı zaiyatsız geçirebilmelerini temenni ediyorum.
Facebook'ta Yayınla>