(TEBLİĞ NO: 2008/28)
BİRİNCİ BöLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, bitki ve bitkisel ürünlerin yetiştirildikleri veya muhafaza edildikleri ortamlarda bulunan böcek, nematod, akar, fungus, bakteri, virus ve yabancı ot gibi zararlı etmenlere karşı kullanılacak, mikrobiyal preparat olanlar haricindeki biyolojik mücadele etmenlerinin ruhsatlandırılması, ithali, üretimi ve kullanımı ile ilgili usul ve esasların belirlenmesini amaçlamaktadır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 17/2/1999 tarihli ve 23614 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlandırılması Hakkında Yönetmeliğin genel esaslarına bağlı kalmak kaydıyla, biyolojik mücadele etmenlerinin ruhsatlandırılması, ithali, üretimi ve ülkede kullanılabilmesi için gereken izinleri ve bu izinlere esas olmak üzere denemeleri yapacak gerçek, tüzel kişi ve kuruluşların niteliklerini, görev ve sorumluluklarını, deneme yetki belgesi verilmesini, biyolojik etkinlik belirleme, denemelerin denetlenmesi, ruhsatlandırılması, ülkeye girecek etmenin her türlü değerlendirilmesinin yapılacağı ve ruhsatının verileceği komisyonun teşekkülünü ve görevlerini kapsar.
Hukuki dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 15/5/1957 tarihli ve 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununun 38, 40 ve 41 inci maddeleri ile Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlandırılması Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Adaptasyon: Bir biyolojik mücadele etmeninin girişinden veya salımından sonra ekosistemdeki devamlılığını,
b) Antagonist: Konukçu üzerinde kolonize olduğunda, konukçuda zararlı olan etmenlerin gelişmesini ve zararını engelleyen veya azaltan organizmaları,
c) Araştırma Enstitüsü: Zirai Mücadele Araştırma Enstitüleri ve yasal olarak bunlara benzer görevleri yapan diğer Araştırma Enstitülerini,
ç) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
d) Bitki: Her türlü bitkilerle bunların ürünleri, tohum, fide, fidan, çelik, aşı kalemi, aşı gözü, yumru, kök, soğan, meyve, çiçek, yaprak, doku ve diğer parçalarını,
e) Bitkisel ürün: İşlenmemiş veya bitki özelliğini kaybetmeyecek kadar basit bir işlem geçirmiş, bitkisel orijinli ürünleri,
f) Biyolojik mücadele: Zararlı, hastalıklı ve yabancı ot popülasyonlarının ekonomik zarar seviyesinin altında tutulabilmesi için biyolojik mücadele etmenlerinin kullanılmasıyla yapılan mücadeleyi,
g) Biyolojik mücadele etmeni: Bitkilerde zararlı türlerin mücadelesi için kullanılan doğal düşman, antagonist ve rekabetçi türler ile döllemsiz çoğalabilen diğer biyolojik varlıkları,
ğ) Biyolojik mücadele etmeninin biyolojik dönemi: Yumurta, larva, nimf, pupa, ergin, spor miselyum vb. dönemleri,
h) Egzotik: Bir ülkeden diğerine doğrudan getirilen ve o ülkede bulunmayan biyolojik mücadele etmenlerini,
ı) Genel Müdürlük: Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,
i) Gerçek, tüzel kişi ve kuruluş: Bakanlıktan biyolojik mücadele etmenlerini denemek ve ruhsat almak üzere yetki almış kişi ve kuruluşları,
j) Hiperparazitoit: Primer parazitoit üstünde gelişen parazitoitleri,
k) İthalat: Serbest dolaşıma giriş rejimi, dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi, geçici ithalat rejimi ve anrepo rejimini,
l) Kapalı kullanım: Canlı organizmaların çevre ile temaslarının ve bu çevre üzerindeki etkilerinin sınırlandırılması amacıyla; kontrol altında tutulduğu bir tesis, tesisat ya da diğer fiziksel yapılar içerisinde gerçekleştirilen herhangi bir işlemi,
m) Komisyon: Bakanlık bünyesinde Genel Müdürlükçe oluşturulan; Genel Müdürlük temsilcileri, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü temsilcisi ve Araştırma Enstitülerinde görevli konu uzmanlarından oluşan Bitki Koruma Ürünleri Değerlendirme ve Ruhsat Komisyonunu,
n) Mikroorganizma: Protozoa, fungus, bakteri, virus, viroid, fitoplazma, ve diğer mikroskobik canlıları,
o) Müdürlük: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Karantina Müdürlüğü veya İl Tarım Müdürlüğünü,
ö) özelleşme: Biyolojik mücadele etmeninin tek tür veya ırklarından başlayarak çok değişik organizma gruplarına kadar değişen konukçu tercih etme ölçüsünü,
p) Parazit: Kendinden büyük bir organizmanın içinde veya üzerinde yaşamının tüm dönemlerini geçiren ve konukçusunu öldürmeden ondan beslenen organizmayı,
r) Parazitoit: Ergin öncesi gelişme dönemlerini bir konukçunun içinde veya üzerinde tamamlayan ve sonuçta konukçularını öldüren, erginleri serbest yaşayan organizmayı,
s) Patojen: Konukçusunda hastalığa sebep olan mikroorganizmaları ve nematodları,
ş) Primer parazitoit: Zararlı konukçu üzerinde gelişen parazitoitleri,
t) Predatör: Zararlı organizmalar üzerinde avlanan ve yaşam süreleri boyunca gelişmelerini tamamlayabilmek için birden fazla birey üzerinde beslenen ve serbest yaşayan organizmayı,
u) Rekabetçi türler: Zararlıların temel gereksinmeleri (gıda, barınak vb) için doğada onlarla rekabet eden ve popülasyonu ortamdaki diğer türlerin aleyhine hızla çoğalabilen organizmaları,
ü) Taşıma malzemesi: Biyolojik mücadele etmenlerinin taşınması sırasında canlılıklarını korumak için kullanılan malzemeleri,
v) Zararlı: Bitkiler veya bitkisel ürünler üzerinde zararlı olan; bitki, hayvan, böcek, akar, nematod ve patojenlerden herhangi bir tür, strain veya biyotipi,
ifade eder.
İKİNCİ BöLÜM
Genel Hükümler
Ruhsatlandırmada genel esaslar
MADDE 5 – (1) Biyolojik mücadele etmenlerinin üretimi, ithali ve piyasaya arzı ruhsata tabidir. Biyolojik mücadele etmenlerinin ruhsatlandırılmasında aşağıdaki esaslar uygulanır.
a) İthal edilen veya ülkemizde üretimi yapılan ve herhangi bir olumsuzluk içermeyen, Bakanlığın ilgili Araştırma Enstitülerince olumlu görüş verilerek kullanımda bulunan ürünler, diğer istenilen bilgi ve belgelerle birlikte komisyonda incelenerek uygun bulunması halinde ruhsatlandırılır.
b) İthalattan önce ülkemizde varlığı bilinmeyen biyolojik mücadele etmenlerinin zarar risk analizinde kullanılacak bilgi ve belgeler ithalatın yapılacağı ülkeden istenir.
c) Ruhsatlı biyolojik mücadele etmeninde modifikasyon, mutasyon vb. herhangi bir değişiklik olursa değişime uğrayan etmen için yeniden ruhsat almak gerekir.
ç) Ruhsatlı biyolojik mücadele etmeni ithal ise, aynı etmenin üretimi için ayrı bir ruhsat alınır.
d) Gerçek, tüzel kişi ve kuruluşlar aynı etmenin, hem üretim hem de ithal ruhsatına aynı zamanda aynı ticari isimle sahip olabilirler.
e) Bakanlıkça ruhsatlandırılan aynı etmen için, aynı gerçek ve tüzel kişilere farklı bir ticari isimle ikinci bir üretim ve ithal ruhsatı verilmez.
f) Bu Tebliğ yürürlüğe girmeden önce ithali yapılan ve kullanılan biyolojik mücadele etmenleri ile ilgili olarak, 6 ncı maddedeki bilgi ve belgelerle etmen komisyonda incelenerek uygun bulunduğunda ruhsatlandırılır.
g) Biyolojik mücadele etmenlerine emsale göre ruhsat verilmez.
Biyolojik mücadele etmenlerinin ruhsatlandırılmasında istenilen belgeler
MADDE 6 – (1) Bünyelerinde biyolojik mücadeleden sorumlu bitki koruma bölümü mezunu veya bitki koruma alanında yüksek lisans veya doktora yapmış bir ziraat mühendisi istihdam eden gerçek veya tüzel kişiler, ruhsat işlemi için gereken diğer hususları da yerine getirmek kaydıyla Ek-2’de yer alan Biyolojik Mücadele Etmeni Üretim/İthal Ruhsatı’na sahip olabilirler. Bunun için bir dilekçe ekinde aşağıdaki belgelerle Genel Müdürlüğe müracaat edilir.
(2) Firmaya ait belgeler;
a) Başvuru sahibinin adı, soyadı ve ünvanı,
b) Başvuru sahibinin açık adresi,
c) Biyolojik Mücadele ile ilgili faaliyeti olduğuna dair Ticaret Sicil Gazetesi örneği,
ç) Faydalıların üretimini yapanlar için, Bakanlıktan alınmış biyolojik mücadele etmenleri üretim izin belgesi (Ek-1),
d) İthal ruhsatı almak için orijin firmanın yetki mektubu ve ithal edilecek ülkece verilen üretim izninin resmi makamlarca onaylanmış sureti.
(3) Biyolojik mücadele etmenine ait belgeler;
a) Biyolojik mücadele etmeninin ve konukçusunun yurtiçi veya yurtdışında bilgi ve tecrübesi kabul edilen bir kurum veya kuruluş tarafından türlerin teşhisi ve metodunu doğrulayan belge,
b) Diğer ülkelerdeki sorumlu kuruluşlarca yapılan kullanıma yönelik bilgiler ile biyolojik mücadele etmeninin kullanıldığı ülkeler ve etiket örnekleri,
c) Biyolojik mücadele etmeninin konukçuya özelleşme durumunu içeren bilgiler ile hedef alınmayan konukçulara karşı potansiyel zarar durumunu içeren araştırmalara ait belgeler,
ç) Biyolojik mücadele etmeninin laboratuvarda üretiminde ve tarla koşullarında insan hayvan ve çevre sağlığı açısından uygunluğunun belgelenmesinde, yurt dışında resmi kuruluşlarca yapılan veya onaylanan çalışmalara ait belgeler,
d) Ülkemize varlığı bilinmeyen biyolojik mücadele etmeninin laboratuvarda üretiminde ve tarla koşullarında kullanımında risk durumunu belirleyen yurt dışında resmi kuruluşlarca yapılan çalışmalara ait belgeler,
e) Başvuru sırasında biyolojik mücadele etmeninin biyolojik özelliklerini gösteren bilgilerin orijinali ve yeminli tercüme bürolarınca yapılmış Türkçe tercümesi,
f) Üretim izin belgesinin orijinali ve yeminli tercüme bürolarınca yapılmış Türkçe tercümesi.
ÜÇÜNCÜ BöLÜM
Ruhsata Esas Denemeler, Etiketleme, Üretim İzni
Biyolojik etkinlik denemeleri
MADDE 7 – (1) Ek-3’de yer almayan ve ülkemizde bulunmayan türlerin biyolojik etkinlik denemeleri için Bakanlığa bildirimde bulunulur. Yapılacak biyolojik etkinlik denemeleri ile ilgili olarak ruhsata esas denemelerde aşağıdaki esaslar uygulanır.
a) İthal edilen faydalı organizmanın biyolojik mücadele amaçlı olarak tarlada veya serada kullanılabilmesi için organizmaların ruhsata esas etkinlik denemelerinin yapılması ve bu deneme sonuçlarının komisyon tarafından yeterli bulunması gerekir. Ek-3’de yer alan veya ülkemiz faunasında bulunan biyolojik mücadele etmenlerinin biyolojik etkinlik denemeleri aranmaz. Ancak ırk oluşturan türlerde etkinlik denemesi yapılır.
b) Biyolojik mücadele etmenlerinin biyolojik etkinlik denemeleri Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılır.
c) Doğa koşullarında en az iki biyolojik etkinlik denemesi yapılır. Birden fazla coğrafi bölgede yetiştirilen ürünlerde sorun olan etmenlere karşı yapılacak denemelerden birisi, etmenin veya ürünün en yoğun bulunduğu coğrafi bölgede; diğeri ise ekolojik şartları farklı olan başka bir coğrafi bölgede yapılır.
ç) Sadece bir coğrafi bölgede yetiştirilen ürünlerde veya sadece bir coğrafi bölgede sorun olan etmenlere karşı yapılacak biyolojik etkinlik denemeleri ise en az iki farklı yılda yürütülür.
d) Sadece sera şartlarında uygulamaya verilecek biyolojik mücadele etmenleri için seracılık yapılan iki ayrı üretim bölgesindeki seralarda birer biyolojik etkinlik denemesi yapılır.
e) Biyolojik etkinlik denemelerinde Araştırma Enstitüleri referans kuruluş olarak kabul edilir.
(2) Biyolojik mücadele etmeninin bulunduğu ambalaj üzerindeki etikette/prospektüste aşağıdaki bilgiler yer almalıdır;
a) Biyolojik mücadele etmeninin ticari adı, latince adı, takım, familya ve strain adı,
b) Biyolojik mücadele etmeninin ambalaj içindeki miktarı,
c) Hedef zararlı organizma ile biyolojik dönemi ve bulunduğu kültür bitkisi,
ç) Biyolojik mücadele etmeninin biyolojik dönemi,
d) Biyolojik mücadele etmeninin kullanım dozları,
e) Depolama ve taşıma şekli,
f) Etmenin tanımı,
g) Etmenin etki şekli,
ğ) Kullanımda dikkat edilecek hususlar,
h) Azami perakende satış fiyatı,
ı) Üretim ve son kullanma tarihi,
i) Üretici ve/veya ruhsat sahibi firma adı ve adresi,
j) Ruhsat tarihi ve no’su.
Biyolojik mücadele etmenlerinin ithalatı, üretimi, satışı ve kullanımı ile ilgili esaslar
MADDE 8 – (1) Biyolojik mücadele etmenlerinin ithalatı, üretimi ve kullanım esasları dört ana bölümde sınıflandırılmıştır.
a) İthalatta uyulması gereken esaslar
1) İthalatta istenen bilgi ve belgeler;
1.1. Dilekçe,
1.2. Kontrol belgesi (1 takım),
1.3. Proforma fatura ve Türkçe tercümesi,
1.4. İthal edilecek biyolojik mücadele etmeninin ve taşıma malzemesini ruhsata esas bilgileri taşıdığına dair firmasınca verilecek garanti mektubu,
1.5. Ruhsat belgesi (Ek- 2).
2) İthalat sırasında ve sonrasında uyulması gereken usul ve esaslar;
2.1. Gerektiğinde ithal edilen materyalden usulüne uygun gerektiği gibi örnek alınabilmesi için örnek alma ve depolama işlemlerinde gerekli düzenlemeler Bakanlıkça bir talimatla belirlenir.
2.2. Biyolojik mücadele etmeninin ithali ve kullanan kişi/kuruma ait kullanıcı adı ve adresi, kullanım miktarı, tarihi, kullanılan kültür bitkisi ile ilgili bilgi ve belgeler firma tarafından kayıt altına alınarak muhafaza edilir. Söz konusu bilgi ve belgeler istenildiğinde Bakanlığa arz edilir.
2.3. Doğadan toplanan biyolojik mücadele etmenlerinin yanı sıra Bakanlık tarafından kültüre alınması gerekli görülen biyolojik mücadele etmenleri de zirai karantina laboratuvarlarında ya da Bakanlıkça yetkilendirilen laboratuvarlarda kültüre alınır. Kültürde etmenin bir dölünün tamamlanması, kültürün saflığının kesinleşmesi, konuyla ilgili otorite tarafından yapılan teşhisin kesinleşmesi, hiperparazitoitlerden, patojenlerden veya ilgili zararlıdan ari olduğunun kesinleşmesi için gereklidir.
2.4. Biyolojik mücadele etmeninin sürekli ithal edilmesi halinde ruhsata esas spesifikasyonundaki özelliklere göre giriş izni verilen etmenin dokümanlarının ve kullanımının aynı özellikleri taşıdığına dair garanti mektubu üretici firma (orijin firma) tarafından verilir.
2.5. Paket, Türkçe ve İngilizce olarak hem transit geçişler, hem de doğrudan giriş için düzgün bir şekilde etiketlenmelidir. Paketin zarar görmemesi ile ilgili ve/veya parçalanması halinde taşıyıcılar ve giriş noktasındaki görevlilerin yapacağı işlemler etiket üzerinde belirtilmelidir.
2.6. Ambalaj yeterince sağlam olmalı ve içindekilerin yayılma tehlikesi olmadan gerekli incelemelerin yapılabilmesi için mümkünse içini gösterecek bir materyalden yapılmalıdır. Karantina açısından riski en aza indirgemek için, biyolojik mücadele etmenleri mümkün olduğunca konukçusu olmadan veya paketten kaçma ihtimalinin en az olduğu inaktif dönem veya dormant olduğu dönemlerde taşınmalıdır.
2.7. Alıcıya gideceği yolla ilgili bütün detaylar açık bir not şeklinde hazırlanmalı ve resmi görevliler giriş noktasıyla ilgili bilgilendirilmelidir.
2.8. Bakanlıkça gerektiğinde araştırma amacıyla ya da biyolojik mücadele için ithal edilen biyolojik mücadele etmenleri giriş noktasında istenilen ithalat işlemleri tamamlandıktan sonra doğrudan incelenmek üzere belirlenen zirai karantina birimine götürülür. Bütün ölü, hastalıklı veya bulaşık örnekler ile paketleme malzemeleri karantinada sterilize veya imha edilir.
2.9. Biyolojik mücadele etmenlerinin ithalinde insan sağlığına ve çevreye zararsız, bulaşıcı organizmalardan ari olduğuna dair firmasınca üretici firmadan alınan garanti belgesi Bakanlığa verilir.
2.10. Biyolojik mücadele etmenlerinin ithalatı İstanbul, İzmir, Mersin ve Antalya illerinde bulunan bitkisel ürün kapılarından gerçekleştirilir. İhtiyaç duyulduğunda yeni kapılar Bakanlıkça belirlenir.
b) özel kuruluşlarda üretim ve deneme esasları
1) Üretim koşulları ile ilgili kriterler;
1.1. Üretim yerlerinin sıcaklık, ışık, nem ve havalandırma koşulları kontrol edilebilir olmalı,
1.2. Üretim yerlerinin etmenin bulaşmasını engelleyecek şekilde izolasyonu sağlanmalı,
1.3. Üretim için gerekli malzemeler tamamlanmış olmalı,
1.4. Üretimde kullanılacak konukçular belirtilmeli,
1.5. Üretim aşamaları ticari sırlar gözetilerek kısaca belirtilmeli,
1.6. Üretimi yapılan her bir etmen için Bakanlıkça ayrı üretim izni düzenlenmelidir.
2) Denemeler ile ilgili kriterler;
2.1. Biyolojik etkinliği bilinmeyen türler için denemeler Bakanlıkça hazırlanacak olan deneme metotlarına göre yapılır.
c) Satış sırasında uyulması gereken esaslar
1) Biyolojik mücadele etmenlerinin satışı ruhsat sahibi firma/kuruluş ve bitki koruma ürünlerini toptan ve perakende satan bayiler tarafından yapılır.
d) Uygulama sırasında uyulması gereken esaslar
1) Gerektiğinde biyolojik mücadele etmenlerinin uygulamada hedef alınan ve hedef dışı organizmalar üzerindeki etkilerinin yanı sıra çevreye olabilecek etkileri de Bakanlıkça uygun görülen kurum veya kuruluşlar tarafından takip edilir.
2) Biyolojik mücadele etmenlerinin uygulanmasında beklenmeyen olumsuz etkilerin ortaya çıkması halinde sorumlu firma alınacak acil önlemlerle ilgili olarak Bakanlık ve ilgili kişi ve kuruluşları bilgilendirir.
3) İthal edilen biyolojik mücadele etmenlerinden bu konuda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olan kişiler tarafından onaylanmış teşhisli örnekleri firmasında ve Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsünün Bitki Koruma Müzesi koleksiyonunda uygun bir şekilde en az 10 yıl süreyle saklanır.
DöRDÜNCÜ BöLÜM
Transit Geçiş ve Araştırma Amaçlı İthalat
Transit olarak geçecek biyolojik mücadele etmenleri
MADDE 9 – (1) Yurt dışından gelerek Türkiye toprakları üzerinden yurt dışına gidecek her türlü Biyolojik Mücadele Etmenlerinin gümrük kapılarında aktarılması, karaya çıkarılması, bir süre kalması ve serbest bölgelere geçirilmesi ile bu bölgelerden çıkarılması transit işlemine tabidir.
(2) Biyolojik Mücadele Etmenleri; gerekli tedbirler alınması ve nakil vasıtalarının kapısı mühürlenmiş olması kaydıyla, Müdürlüğün izni ile transit geçer.
Araştırma amaçlı ithal edilecek olan biyolojik mücadele etmenleri
MADDE 10 – (1) Üniversiteler, Araştırma Enstitüleri ve Biyolojik mücadele alanında çalışan özel kuruluşlarca araştırma amacıyla getirilecek biyolojik mücadele etmenleri, kapalı alanlarda denenmesi şartı ve ilgili Müdürlüğün gerekçeli yazısı ile Genel Müdürlükten alınacak izne tabidir.
BEŞİNCİ BöLÜM
Son Hükümler
Ek bilgi ve yaptırım
MADDE 11 – (1) Bakanlık, biyolojik mücadele etmenlerinin ruhsatlandırılması, ithali, üretimi, satış ve kullanımı ile ilgili olarak ilave bilgi, belge ve tedbirleri almaya ve yaptırımlar uygulamaya yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür.
Facebook'ta Yayınla>