Biber Kökboğazı Yanıklığı
(Phytophthora capsici Leon)
Tanımı ve Yaşayışı
Hastalık etmeni toprak kaynaklı bir fungustur. Bu fungusun ilk geliÅŸme döneminde bölmesiz, ince ve dallanmış miselleri vardır. Toprakta yeterince su bulunması durumunda sporangiumların içinden çıkan zoosporlar etrafa yayılır. Bu zoosporlar topraktaki mevcut suda aktif olarak yüzerek bitkilerin kök boÄŸazına kadar ulaşır ve enfeksiyon oluÅŸtururlar. Bu yüzden hastalığın genellikle yağışlı mevsimlerde ve sulama suyu veya yaÄŸmur sularının biriktiÄŸi iyi drene edilmemiÅŸ yerlerde daha çok görülmektedir. Etmen kışı hastalıklı bitki artıklarında ve toprakta geçirir. Optimum geliÅŸme sıcaklığı 30° C’dır.
Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli
Hastalık enfeksiyonun oluşuna ve çevre koşullarına bağlı olarak bitkinin değişik kısımlarında ve değişik dönemlerde görülebilmektedir. Erken dönemde meydana gelen enfeksiyonlarda fidelikte çökerten şeklinde görülmektedir. Asıl zararı bitki tarlaya şaşırtılıp geliştiğinde görülür. Kök boğazında koyu yeşil ileri dönemde kahverengi siyaha dönüşen renk değişimi görülür (Şekil 3). Bu renk değişimi kök boğazının etrafını sarar ve bitki solmaya başlar (Şekil 4). Erken dönemde enfeksiyona uğrayan bu bitkilerde ürün alınamaz. Daha ileri dönemlerde ise bitkinin pazar değeri düşer. Etmenin yaprak ve meyvedeki enfeksiyonu henüz ülkemizde görülmemektedir.
Biber dışında domates, hıyar, kavun, karpuz, kabak, lahana, soya fasulyesi, çeltik, bezelye, marul ve havuç gibi kültür bitkileri ile Horozibiği ve Köpeküzümü gibi yabancı otlar konukçuları arasında yer almaktadır.
Phytophthora capsici’nin biberin kök boÄŸazında oluÅŸturduÄŸu belirtiler
Phytophthora capsici zararının tarladaki genel görünümü
Kültürel Mücadele
Kullanılacak tohumlar hastalıksız olmalı ve sağlıklı bitkilerden alınmalı, fidelikler hastalıksız, temiz yerlere kurulmalı, fideler aşırı sulanmamalı ve havalandırılmalıdır. Sulama suyunun geliş yeri ve güzergahı hastalık etmeninin taşınması yönünden büyük önem taşır. Bulaşık alanlardan sulama suyu geçirilmemeli mümkün ise artezyen suyu kullanılmalıdır. Sulama suyu bitki kök boğazına temas ettiğinde hastalık daha şiddetli bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle özellikle tarla yetiştiriciliğinde sırta dikim yapılmalıdır. Sulamalarda, su karık dibine yetişir yetişmez su kesilmeli ve sulama suyu göllenmemelidir. Ağır bünyeli ve fazla su tutan tarlalar biber tarımı için uygun olmadığından dolayı bu gibi yerlerde biber tarımı yapılmamalıdır. Bitkilerde dengesiz gübreleme yapılmamalı özellikle aşırı azotlu gübre uygulamalarından kaçınılmalı, vejetasyon süresince tarlada görülen hastalıklı bitkiler sökülüp yok edilmeli aynı işlem hasat sonrasında da yapılmalıdır. Hastalığın konukçusu olan kültür bitkilerinin yetiştirildiği tarlalara hemen arkasından biber yetiştirilmemeli ve en az 3-4 yıllık bir münavebe uygulanmalıdır.
("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)
(ISBN: 978-605-9175-21-0)
Facebook'ta Yayınla>