Tarım Kütüphanesi

BAÄžLARDA KÃœSKÃœT - (Cuseuta monogyna Vahl.)

1-         TANIMI VE YAÅžAYIÅžI 

Küsküt, asalak tek yıllık bir bitkidir. Omcaya sarılarak onun gelişmesine mani olur ve onu kurutur. Bu parazit yabancıota halk, çor veremotu, şeytan saçı, kızılot gibi isimler verirler.

Bağ küskütünün gövdesi 1-3 mm kalınlıkta, koyu kahverengi ve sert olmasıyla diğer küsküt türlerinden ayrılır.

TopraÄŸa kendiliÄŸinden dökülen küsküt tohumları uygun toprak nemi ve sıcaklık bu/unca çimlenir. Sonradan omcanın gövde renginde 10-15 cm boyunda çimlenme dalı uzatarak, ucunda bir kıvrılma ile omcaya sarılır. Dallarında bulunan tarak diÅŸi gibi Çı­kıntıları ile tutunur ve bitkinin öz suyunu emerek büyümeye baÅŸlarlar ve topraktan ilgiyi keser. 

Küskütün ikinci bir çoÄŸalma ÅŸekli, küskütün tutunmasına yarayan tarak gibi Çı­kıntılı kısımlarından kopan parçacıkların omca üzerine düşerek tutunup geliÅŸmesi ile olur. Bitki üzerinde tutunup geliÅŸmiÅŸ küskütün iplik dallarında çok sık top ÅŸeklinde çiçek açar. Çiçekler kümeler ÅŸeklinde olup renkleri pembe, menekÅŸe ve bazende sarıdır­lar ve temmuzdan eylül ayına kadar görülürler. Her bir top yüzlerce tohum taşır. Tohum­ların bir kısmı olgunlaşır topraÄŸa düşer ve hemen çimlenir. Bir kısmı da toprak yüzeyi­ne yakın kısımda kalır ve 5-15 yıl durgun bir halde çimlenme gücünü kaybetmeden durur. 

2.         ZARAR ÅžEKLÄ° VE EKONOMÄ°K öNEMÄ° 

Tohumla çoÄŸaldığı gibi saç ve sarılıcı dallarının parçaları ile de çoÄŸalır. Topra­ÄŸa düşen tohumları ilkbaharda hava koÅŸullarına göre çimlenir, omcayı yakalayıp tutu­nur topraktan iliÅŸkisini kestikten sonra omca üzerinde ortaklaÅŸa yaÅŸar, daldan dala uza­nır. Bitkiden bitkiye geçer bitkinin içinden gıdasını çekerek bitkıyi zayıflatır, sonunda kurutur.

Yurdumuzda Ankara, Çankırı, Åžanlıurfa, Diyarbakır, Elazığ, NevÅŸehir, Van, Gaziantep ve Yozgat baÄŸlarının çoÄŸu baÄŸ küskütü ile bulaşıktır. 

3. MÃœCADELESÄ° 

3.1.      Kültürel önlemler: 

          BaÄŸ küskütü ile mücadelede bilhassa yayılmayı önleyici önlemlere ve kültürel mücadele usullerine ağırlık vermek gerekir.          .

          Küskütle bulaşık baÄŸlar sık sık gezilerek küskütlü olduÄŸu görülen omcalarda, küskütlü dallar geride kalıntı bırakmayacak ÅŸekilde kesilmeli ve derhal imha edilmelidir.

          Küskütün tohum baÄŸlamasına meydan vermeden omcalar üzerindeki küskütler toplanmalı ve imha edilmelidir.

            Ä°lkbaharda mayıs ayı baÅŸlarında omcalar yapraklanmadan önce topraÄŸa düşmüş tohumlarının çimlenmesine veya omca damarına tutunmasına mani olmak için evvelce küskütlü olduÄŸu saptanan omcaların altına taç geniÅŸliÄŸinden daha geniÅŸ olmak üzere 5­10 cm kalınlıkta saman dökmeli, küskütün çimlenmesini oluÅŸturduktan ve samana sarıl­masından sonra samanlar yakılmalıdır.

BaÄŸ küskütü ile mücadele de, yüksek budama ile omcaları tele veya çardaÄŸa al­manın da iyi bir önlem olduÄŸu saptanmıştır. Yüksek budama ile birlikte saman yayma­nın daha iyi sonuç vereceÄŸi, ancak dikkatsizlik sonucu geride kalan ve kültür bitkisine tu­tunan bir kaç küskütün çabucak geliÅŸerek omcaları tamamen saracağı ve onlara zararlı olacağı akıldan çıkarılmamalıdır.

KüskütIe bulaşık baÄŸlardan ve omcalardan üretim gayesiyle çubuk alınmamalı ve bulaşık olmayan sahaların bu yolla ve diÄŸer ÅŸekillerle bulaÅŸtırılmasından sakınmalı­dır. 

BaÄŸ küskütünün yoÄŸun bir ÅŸekilde sardığı baÄŸlar ÅŸayet yukarıdaki önlemlerle kurtarılamayacak durumda ise tamamen imha edilmeli ve parazitin arız olamayacağı bit­kiler yetiÅŸtirilmelidir. 

3.2.      Kimyasal Mücadele: 

3.2.1.    ilaçlama Zamanının Tespiti: 

Omcalar uyanmadan önce toprakta küsküt tohumlarının çimlenmelerini önlemek için, ilaçlama topraÄŸa yapılmalıdır. 

3.2.2.    Kullanılacak ilaçlar ve Dozları 

Bakınız (Kullanılan etkili madde)

3.2.3     ilaçlama TekniÄŸi 

ilaçlamalar omcalar uyanmadan önce, toprak ilaçlaması ÅŸeklinde yapılır. ilaçla­madan sonra toprak 3-4 cm derinliÄŸe kadar karıştırılır. ilaçlamadan sonra hafif yaÄŸmur yaÄŸarsa veya toprak hafif ıslatılırsa ilaçların küsküt tohumlarına etkisi fazlalaşır.