Adi Fiğ
ÖNEMİ
Fiğ türleri içerisinde en çok yetiştirilen ve tanınan türü olan adi fiğ, yurdumuzun her bölgesinde yetiştirilmektedir. Adi fiğin yeşil ve kuru otu, hayvanlar için çok lezzetli ve besleyicidir. Yeşil otunda %3-4, danesinde %20’nin üzerinde ham protein bulunur.
Tek yıllık bir baklagil yem bitkisi olan adi fiğ, ekim nöbeti içinde en uygun bitkilerden birisidir. Yeşil gübre olarak da kullanılan adi fiğ yetiştirildiği toprağa bol miktarda organik madde bırakır.
İKLİM İSTEKLERİ : Adi fiğin kışa dayanıklığı azdır. Serin iklim bölgelerinde ise kışlık olarak yetiştirilir. Kışa dayanma gücü -8 oC olup daha düşük derecelerde donmaktadır.
TOPRAK İSTEKLERİ : Adi fiğ hemen her toprakta yetişebilir. Ancak derin, kalkerli, killi olan, su tutma kapasitesi iyi, orta ve ağır topraklar fiğ tarımına çok uygundur. Kumlu hafif topraklarda fazla başarılı olamaz.
EKİMİ : Bölgemiz için ilkbahar ekimi uygundur. Genellikle ot elde etmek için sulu şartlarda 15-20 cm, kıraç şartlarda 30-40 cm sıra arasıyla ekim yapılabilir.
Tohum için yetiştirilecekse sulu şartlarda 30-35 cm, kıraçta 50-60 cm arayla ekilebilir. Mibzerle ekimde dekara 8-10 kg, serpme ekimde ise 12-15 kg/da tohum atılmalıdır.
Ekim derinliği 3-4 cm kadardır. Tohum üretimi için fiğ yalnız olarak ekilir. Ot elde etmek için yetiştirilen fiğin çeşitli tahıllarla birlikte ekimi yapılır. Bu amaçla 1/3 veya ¼ oranında arpa ya da yulaf tohumu ile karışım yapılır. Adi fiğ tarımında ekimle birlikte dekara 10 kg DAP (18-46) gübresi verilmesi uygundur.
AŞILAMA : Fiğin aşılanması verimi ve kaliteyi olumlu yönde etkileyecektir. 50 kg tohum için 1 kg Rhizobium bakterisi kullanılır. Eğer fiğde aşılama yapılırsa dekara 3 kg, aşılama yapılmazsa dekara 4,5 kg azot (N) verilmelidir. Ot üretimi için dekara 4 kg, tohum üretimi için ise dekara 6-8 kg fosfor (P) uygulaması gerekir.
FİĞLERİN TAHILLARLA KARIŞIK YETİŞTİRİLMELERİ : Fiğlerde gövdeler zayıftır. Dik olarak gelişmelerine rağmen, gelişme devresi ilerledikçe kendi ağırlığını taşıyamadığın-dan yatar. Bu yatma olayı fiğ üretiminde bazı problemleri ortaya çıkarır. Yatan bitkilerde hasat güçleşir, çürümeler olur, hastalıklar yayılır ve gölgeleme olur. Tüm bunlar verimin ve kalitenin çok düşmesine neden olur. Fiğlerde yatma problemini çözmek için mutlaka küçük taneli hububatlardan birisi ile karışık ekilmesi gerekir. Bu gaye ile daha ziyade arpa ve yulaf bitkileri kullanılır.
HASAT VE HARMAN : Yeşil ot elde etme söz konusu olduğunda fiğ, tam çiçeklenme döneminde alt kısımlarda baklalar olgunlaşıncaya kadar geçen süre içinde biçilmelidir. Kuru ot elde edilmesi söz konusu ise, biçim ilk baklalar tam gelişince yapılır. Dekardan ortalama 250-500 kg kuru ot alınmaktadır.
Fiğ türlerinde, renk genellikle koyu kahverengiden siyaha kadar değiştiğinden, açık yeşil renkte bir kuru ot elde edilmesi oldukça güçtür. Fiğ otunun kurutulmasına çok dikkat edilmelidir. Saplar çok sulu olduğundan daha geç kurur. Yapraklar ise daha çabuk kuruduğundan dökülmesi de kolay olur. Biçtikten sonra fiğin tarlada uzun yığınlar halinde bekletilip, kurutulması gerekir.
Tohum elde etmek için fiğin saplarında en alt baklalar tamamen olgunlaşınca biçilmelidir. Hasatta geç kalınırsa alt baklalar çatlar, tohum dökülür. Halbuki alt baklaların tohumları daha iri ve dolgundur. Tohum dökülmesini önlemek için hasadın, sabahın erken saatlerinde veya gece, hiç değilse havanın bulutlu olduğu sırada yapılması gerekir. Biçilen ürün, sehpalar üzerinde kurutulmalıdır.
Adi fiğin tohum verimi 100-200 (ortalama 120) kg arasındadır. Çok uygun şartlarda 250 kg/da tohum alınabilir.
Konya Tarım İl Müdürlüğü
Facebook'ta Yayınla>